Uitreiking Zesde Vijs en Skeptische Put 2022 - 29 april

25
mrt
2023
Net geen Belgische winnaar bij de Oscars dit jaar, maar niet getreurd: wij stellen binnenkort 2 Belgische award-winnaars voor! Op zaterdag 29 april reikt SKEPP immers naar jaarlijkse gewoonte 2 awards uit: De Zesde Vijs en De Skeptische Put.

Komeet van Halley in “Het verhaal van Vlaanderen”?

13
feb
2023
‘Ook vanuit de hoek van de astronomie is er kritiek te horen op ‘Het verhaal van Vlaanderen”, schrijft Tim Trachet. Hij brengt het onderscheid tussen een komeet en een meteoor in herinnering. ‘De komeet van Halley “scheert” zeker niet langs de aarde en is ook niet altijd spectaculair.’

Desmet dwaalt, draait en duikt

09
jan
2023
Als we niet uitkijken, is de wereld hard op weg naar een totalitaire samenleving die tot stand komt door massavorming, een soort hypnotische toestand waarin een groot deel van de populatie zou verkeren. Dat is de alarmistische boodschap die Mattias Desmet, hoogleraar klinische psychologie aan de Universiteit van Gent, ons voorhoudt in zijn boek De Psychologie van Totalitarisme (2022). In ...

QAnon

02
nov
2022
In complotland vind je allerhande verhalen die variëren van enigszins aannemelijk en relatief onschadelijk tot grenzend aan waanzinnige fantasie en extreem gevaarlijk. Aan het uiterste van dit spectrum situeert zich QAnon: onwaarschijnlijk, uitzinnig en behoorlijk zorgwekkend.

Van bijtende nonnen tot needlespiking

30
sep
2022
Heel af en toe lijkt een vermoedelijk psychische ziekte opvallend besmettelijk te zijn. Deze zogenaamde mass sociogenic illness of massahysterie gaat gehuld in heel wat controverse. Er bestaan zelfs geen officiële criteria. Is massahysterie wel een bestaande entiteit, of is het concept misschien zelf wel ingebeeld? Maar wat moeten we ...

Gezondheid

Als jonge ouders kregen wij soms bedenkelijk advies. Waarom ligt de lat niet hoger?

30
aug
2022
Als jonge vader kreeg Brecht Decoene van SKEPP zowel van medewerkers van Kind & Gezin, als van vroedvrouwen soms bedenkelijke alternatieve therapieën aangeraden.

Hoe straffer de claim, hoe sterker het geleverde bewijsmateriaal moet zijn

26
jul
2022
Zelfs voor de strafste factcheckers is het onbegonnen werk om elke bewering op het internet en daarbuiten nauwkeurig te ontleden en te beoordelen. Toch kunnen een aantal vuistregels ons al een heel eind vooruit helpen, schrijft Wietse Wiels van SKEPP. ‘Straffe uitspraak? Denk aan de vier B’s!’

‘Dokter Google is een kwakzalver’

11
mei
2022
Stop met het intikken van een vraag in het google-venster en vervolgens niet verder te klikken dan de eerste drie, vier aangeboden links. De kans dat je op die manier op foute informatie botst, is groot’, schrijft Marleen Finoulst, gewezen huisarts en ondervoorzitter van SKEPP.

Veel wind en weinig regen

11
mei
2022
Het bestuur van SKEPP v.z.w. betreurt dat een belangrijke cultuurprijs werd uitgereikt aan het initiatief Tegenwind. Organisaties bepalen natuurlijk zelf welke prijs ze waarom aan wie uitreiken. Het lauweren van een groep notoire pseudowetenschappers die al herhaaldelijk werden betrapt op het verspreiden van onzin lijkt evenwel weinig wenselijk. Het wetenschappelijk ...

Cannabis als medicijn

01
okt
2021
In Canada trokken meerdere bedrijven die cannabis kweken voor medicinaal gebruik de voorbije jaren naar de beurs. Ook Amerikanen beleggen volop in de wietsector. Net voor het uitbreken van de coronacrisis hadden beleggers wereldwijd voor meer dan 2 miljard euro aan aandelen in de legale cannabissector gekocht.

Paranormale Gaven & Bijgeloof

De alarmist van zijn tijd

01
okt
2021
De 16de-eeuwse Provençaalse arts, apotheker, astroloog en waarzegger Michel Nostradamus is ongetwijfeld de meest invloedrijke profeet van de laatste eeuwen. Zelfs in deze tijd blijft hij de aandacht trekken. Zoeken naar zijn naam op Google levert 15 miljoen treffers op. Op sociale media gonsde het van geruchten dat Nostradamus de huidige pandemie had voorspeld.

Bijgeloof in Zuid-Afrika

22
jun
2020
Traditionele geneeswijzen zijn zo oud als de mensheid zelf. Je vindt ze quasi in iedere tijd en cultuur terug. Ondanks de grote vooruitgang van de medische wetenschap houden veel gemeenschappen vast aan alternatieve vormen van geneeskunde. In landen als Zuid-Afrika is traditional healing terug aan een opmars bezig en wordt ...

Verklaringen voor het geloof in het paranormale door het werken met goochelaars

22
jun
2020
Sommigen zeggen dat Egypte de ‘bakermat van de magie’ was. Magie was een bekende kunst in het oude Egypte, maar ook oude Griekse priesters vertrouwden vermoedelijk op uitvinders of schrijvers zoals Heron van Alexandrië die met technische middelen de massa konden misleiden.

Geneeskrachtige kristallen: de feiten achter de mythe

22
jun
2020
Kristallen en edelstenen hebben sinds het onstaan van de mensheid een onweerstaanbare aantrekking op de mensheid uitgeoefend. Vroeger waren juwelen nog meer dan nu omhuld door het magische: ze dienden als amulet of talisman tegen allerlei boze geesten.

Gardena en de stand van de maan

20
feb
2020
Je houdt het niet voor mogelijk: een fabrikant van tuinslangen en tuingereedschap promoot onzin over de invloed van de maan op tuinieren

Psychologie & Coaching

Mythe: Geweldloze communicatie verbetert je empathisch vermogen (en kan wereldproblemen oplossen

01
apr
2022
Binnen sommige HR-middens in privé-organisaties is dit ‘procesmodel’ van Marshall Rosenberg al een tijdje bekend. Meerdere artsen die werken in ziekenhuizen signaleerden dat de hype van “geweldloze communicatie” ook naar hen is overgewaaid. De artsen die mij hierover contacteerden staan hier diep skeptisch tegenover. Is hun argwaan terecht? Ik hanteer hierna dezelfde evaluatiemethode als diegene die ik gebruikte in mijn recentste boek. Dit is het eerste deel van mijn evaluatie, waarin ik enkel de theoretische deugdelijkheid beschrijf. De bronnen staan nu al allemaal vermeld op de website.

Verraad en gerechtigheid

21
jan
2022
Dankzij de succesvolle inzamelactie zijn onze advocaten erin geslaagd om de rechtszaak die tegen ons was aangespannen wegens laster tot een rechtvaardig einde te brengen. Dit verhaal weerspiegelt mijn persoonlijke interpretatie van de gebeurtenissen.

Gewonnen! Hof verklaart hoger beroep ongegrond.

09
dec
2021
Het einde van een jarenlang lijdensweg. Het Hof van Beroep volgt de argumentatie van de advocaten van onze auteurs Patrick Vermeren en Bart Van de Ven. Vrije meningsuiting en het recht op onderbouwde kritiek primeert op vermeende schade van een commerciële onderneming.

De polygraaf

01
okt
2021
Er zijn weinig testen waar zoveel polemiek over bestaat als over de polygraaftest. Non-believers vergelijken believers met anti-vaxxers die jaren wetenschappelijk onderzoek negeren. Believers verwijten non-believers dat een gefabriceerde laboratoriumstudie weinig kan zeggen over hoe het er in de praktijk werkelijk aan toe gaat, en dat de praktijk het nut ...

De kracht van verhalen

01
okt
2021
Toen ik in 2016 door de Koninklijke Militaire Academie van het Nederlandse Ministerie van Defensie werd gevraagd om een TEDx Talk te houden, dienden we als sprekers een aantal voorbereidingen en repetities bij te wonen om een krachtig verhaal te leren vertellen. Omdat er mij ook technieken uit NLP gesuggereerd ...

Wetenschappen

SKEPP op het Nerdland Festival 4-5 juni

28
mei
2022
We staan op het Nerdland Festival met een stand en verschillende acts! Dit is "het grootste openlucht wetenschapsfestival van België" en loopt van 3-5 juni in Domein Puyenbroek in Wachtebeke.

Sapiens – Een beeldverhaal – Een misleidende verweving van wetenschappelijke feiten en fantasierijke interpretaties

17
mei
2022
Yuval Harari’s boek Sapiens had veel succes als meeslepend langetermijnverhaal van de mensheid. De Israëlische historicus en futuroloog heeft een maatschappijkritische blik op onze geschiedenis en waarschuwt ook voor de mogelijke gevaren die de toekomst brengt. Het is nu herwerkt tot een beeldverhaal in 4 delen, als eerste ‘Het ontstaan ...

Yuval Harari's Sapiens – Beeldverhaal 2 De pijlers van de beschaving – Verstrikt in de ontmaskering van mythevorming

28
apr
2022
In tegenstelling tot wat de titel en de kaft laten vermoeden gaat het tweede deel van de verstripping van Yuval Harari's Sapiens nauwelijks over de ontwikkeling van de eerste steden, staten en rijken, die traditioneel (maar ten onrechte) gezien worden als start of pijlers van 'de beschaving'. De gegeven feitelijke ...

Pseudotheorieën in ‘s werelds meest beluisterde podcast

01
apr
2022
De omstreden viroloog Robert Malone zette Spotify op stelten door zijn uitspraken in the Joe Rogan Experience, de veelbesproken podcast van een stand-upcomedian. Zijn beweringen over de covidvaccinatie joegen niet alleen Neil Young en co in de gordijnen, maar draaiden ook veel luisteraars een rad voor ogen.

De zaak Theranos en Elizabeth Holmes

01
apr
2022
Het spraakmakende proces tegen de Amerikaanse onderneemster Elizabeth Holmes (°1984) is afgelopen. Holmes stopte met haar studies aan Stanford University toen ze een revolutionair idee had: een test creëren die uit een paar druppeltjes bloed – letterlijk een vingerprik – een overvloed aan gegevens haalt. Gedaan met het vervelende aftappen ...