Zoeken

Een studie van Daryl Bem

Studenten kunnen helderziendheid vertonen in hun zoektocht naar pornografische prikkels, zo luidt het spectaculaire resultaat van een jarenlange studie door Prof. Em. Daryl Bem van de prestigieuze Cornell University. Bij de werkwijze, gedachtegang en resultaten van de professor zijn inmiddels echter vraagtekens geplaatst.

Uit een studie van het OIVO (Onderzoeks- en Informatiecentrum voor de Verbruikersorganisaties) blijkt dat bijna één op vijf Belgen aangeeft bijgelovig te zijn. In dit artikel overlopen we de resultaten van het onderzoek, geven we enkele voorbeelden van dubieuze handelspraktijken en bespreken we de aanbevelingen van het OIVO aan de overheid om dit bedrog een halt toe te roepen.

Waarheidsvinding en rechtspraak

Waarop baseren we onze kennis over de ware toedracht van een misdrijf? Hoe weten we wat er echt gebeurd is? Hoe waarheidsgetrouw is onze rechtspraak? Worden de juiste mensen berecht voor een misdaad? Met de rechtszaak van de parachutemoord nog vers in het geheugen zijn dat geen loze vragen. Een paar recente boeken geven ontluisterende antwoorden.

Op het proces tegen de verdachte van de geruchtmakende ‘parachutemoord’ heeft strafpleiter Jef Vermassen een vurig pleidooi gehouden voor een zogezegd nieuwe vorm van bewijsvoering. ‘Profiling, de toekomst van bewijsvoering’ zou volgens Vermassen veel efficiënter zijn dan de ‘negentiende-eeuwse’ praktijk van het materiële bewijs. Vervolgens stipte meester Vermassen aan dat ‘ze in Vlaanderen nog niks van profiling kennen… Maar dan moet je daar niet mee spotten, dan moet je dat bestuderen…’ Zijn stellingen lokten heel wat discussie uit, in de rechtszaal en daarbuiten. Door het proces tegen Els Clottemans is de vraag of een profiel ook de dader kan aanduiden, in het brandpunt van de belangstelling komen te staan. En niet altijd doet het debat recht aan de feiten.

Weinig feiten, veel speculatie, een vloedgolf aan desinformatie

De zeebeving en de daaropvolgende tsunami in Japan vergden officieel meer dan 12.000 doden, maar meer dan 15.000 mensen worden nog vermist (status 3 april). In de zwaarst getroffen prefectuur Myiagi, waar hele dorpen van de kaart werden geveegd, zijn bijna 14.000 mensen dood of vermist. Toch werd het nieuws gedomineerd door de getroffen kerncentrales van Fukushima, waar de eerste dode nog moet vallen. De overdreven aandacht voor de kernramp in Fukushima ging daarbij ten nadele van de reddingswerkzaamheden elders. Milieuactivisten liepen ondertussen de Japanse overheid voor de voeten in een poging om de kernramp verder op te kloppen. Een uitstap uit kernenergie is een rationeel en wetenschappelijk uitstekend te verdedigen standpunt. De productie van energie uit kernsplitsing is riskant en het probleem van het kernafval blijft onopgelost. Wat echter laakbaar is, is de niet te stelpen vloedgolf aan desinformatie over de gevolgen van het kernongeval in Tsjernobyl. Eén van de ergst getroffen slachtoffers van deze ramp is gedegen (wetenschaps)journalistiek. Ik geef een kort overzicht van de medisch-wetenschappelijke stand van zaken, zoals ik ze heb kunnen afleiden uit de grote wetenschapsbladen, voornamelijk The Lancet, Science en Nature.