Zoeken

Het journalistieke waarheidsbegrip in tijden van fake news en mediabashing

Dat de digitale revolutie voor een informatiezondvloed zou zorgen, dat stond in de sterren geschreven. En dus gingen mediabedrijven rond de eeuwwende min of meer naarstig op zoek naar nieuwe businessmodellen, die hen in staat moesten stellen online de concurrentie met nieuwe contentleveranciers aan te gaan. Vandaag blijkt Web 2.0 voor een pak extra complicaties te zorgen. Zoveel verschillende bronnen spuien tegenwoordig eigen waarheden dat zelfs eensgezindheid over feiten almaar lastiger wordt. Dit is een tijdperk van ‘alternatieve feiten’ en post-truth. Klassieke nieuwsmedia en journalisten worden zelfs expliciet uitgeroepen tot vijanden, volksvijanden voorwaar, die de nieuwe waarheidsprofeten in de weg staan. Voor media en journalistiek maakt dat de uitdagingen nog groter dan ze al waren. Nog meer inzetten op professionele journalistiek is de boodschap. En beter uitleggen waar we voor staan.

Lezersbrief uit Wonder en is gheen Wonder 2, 2018

De self fulfilling prophecy placebo is een mes dat aan twee kanten snijdt

Het placebo-effect is goed gekend: mensen die een middel krijgen waarin geen werkzame stof zit of een therapie die niet werkt, kunnen zich toch beter voelen wanneer ze positieve verwachtingen koesteren. Minder bekend is de negatieve tegenhanger van dit fenomeen: het nocebo-effect. Personen kunnen ook klachten of nevenwerkingen ontwikkelen van een nep-pil of nep-therapie wanneer ze negatieve verwachtingen hebben. Kortom, een placebo-effect is een positieve reactie op een inerte stof of niet-werkzame therapie en het nocebo-effect is een negatieve reactie hierop.

Hij schreef een skeptisch boek over creationisme

De Prijs Lucien De Coninck is een tweejaarlijkse prijs die gaat naar een persoon die hoogstaand wetenschappelijk onderzoek combineert met humanistisch en vrijzinnig geïnspireerd maatschappelijk engagement. Dit jaar ging de prijs naar Stefaan Blancke, onder meer voor het Skepp-boek ‘De schepping na Darwin’ dat vorig jaar bij uitgeverij ASP verscheen.

Wat is het en wat kunnen we er aan doen?

Het kost je maar een paar minuten zoeken online, en je vindt erkende klinisch psychologen die de gekste dingen aanbieden. Van het gebruik van klankschalen in de veronderstelling dat het lichaam ‘resoneert met de trillingen en dit het lichaam en de energie terug in balans brengt’, tot het tappen op veronderstelde energiekanalen en mediaan-punten om ‘een gevoel of situatie te ontladen’. Het zich baseren op pseudowetenschap is echter maar één positie op een spectrum van dubieus gedrag.

Niet meer van deze tijd?

Vaccinatie als medische interventie is in onze maatschappij niet meer weg te denken. We krijgen op jonge leeftijd een aantal standaardvaccins om verschillende ziekten te voorkomen en we enten ons in tegen tropische ziektes als we op een verre reis gaan.

Frankrijk schrapt de terugbetaling van medicijnen die de ziekte van Alzheimer zouden afremmen, omdat hun effect zeer twijfelachtig is. Veel medicijnen zijn in hetzelfde bedje ziek. De Nederlandse oud-huisarts en epidemioloog Dick Bijl schreef hierover een boek: ‘Het Pillenprobleem’