Zoeken

Vele mensen — inclusief skeptici — vragen zich af of het wel zo’n goed idee is om in te gaan tegen de diepgewortelde overtuigingen van mensen. Zal er een backfire effect optreden? Zullen mensen alles uit de kast halen om de cognitieve dissonantie die zij ervaren te verminderen? Er zijn goede redenen om aan te nemen dat we ons minder zorgen hoeven te maken dan we denken.

Een gemiste kans

Ergens rond vier juli 1947, tijdens een hevig onweer, stortte in de buurt van het stadje Roswell in de staat New Mexico een enorme ballon neer. ‘In de buurt’ moeten we op z’n Amerikaans interpreteren, want de feiten deden zich een flinke honderd kilometer ten noorden van Roswell voor, ergens in de woestijn in the middle of nowhere

“Het eeuwige conflict tussen wetenschap en maatschappij is nog verre van opgelost.”

Vanuit zijn bureau in de AA Tower heeft Marc Van Montagu een prachtig uitzicht over het Technologiepark in Zwijnaarde. Als pionier in het onderzoek naar de genetische modificatie van planten drukte hij als geen ander zijn stempel op dit wetenschapspark. Ondanks zijn leeftijd — hij is intussen 85 — weet Marc Van Montagu niet van ophouden.

maar Europese wetenschap aan handen en voeten gebonden

Genoombewerking is niet nieuw. Er bestaan al jaren verschillende technieken om wijzigingen in DNA aan te brengen. Wat CRISPR-Cas (spreek uit als ‘krisperkas’) zo revolutionair maakt is dat het erg doelgericht en gemakkelijk is en bovendien goedkoper dan traditionele veredelingstechnieken die veel meer tijd in beslag nemen (soms wel decennia). Wetenschappers zijn daarom massaal aan de slag gegaan met de techniek. Maar het Europees Hof gooide vorig jaar roet in het eten door onverwacht te beslissen dat CRISPR-Cas onder de ggo-wetgeving valt en dus net zo streng als deze veelgeplaagde technologie gereguleerd wordt.

Genetische technologie komt in een stroomversnelling

De genetische technologie Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats, of kortweg CRISPR, haalde de laatste jaren uitvoerig de media. In een publicatie uit Nature beschreef een internationale onderzoeksgroep hoe ze een mutatie corrigeerde uit een vroeg humaan preïmplantatie-embryo aan de hand van de CPRISPR-Cas-techniek. Deze mutatie is verantwoordelijk voor erfelijke hypertrofe cardiomyopathie, de belangrijkste oorzaak van plotse dood bij jonge atleten.

Frankrijk verbiedt gebruik E171 in voedingsmiddelen

Met ingang van volgend jaar gaat Frankrijk het gebruik van de witte kleurstof titaandioxide (E171) in voedingsmiddelen verbieden. Het wil bovendien dat dit verbod voor de hele Europese Unie gaat gelden. De Europese voedselautoriteit (EFSA) daarentegen ziet geen wetenschappelijke reden voor een verbod van het additief dat al meer dan een halve eeuw wordt gebruikt. Het lijkt er op dat de politiek voor de zoveelste keer op de loop gaat met het voorzorgsbeginsel.

“Wetenschappers willen zo dicht mogelijk bij de Waarheid komen”

Heel wat kritische auteurs, academici, journalisten en uiteraard sceptici vragen zich af of de persvrijheid en – ruimer – de vrijheid van meningsuiting nog wel beschermd worden in ons land of in Europa. De laatste jaren zien we bij SKEPP—maar ook daarbuiten—dat mensen wiens beweringen het voorwerp uitmaken van kritiek, zich sneller tot de rechtbank wenden. Dat kan heel intimiderend werken en naast een flinke portie stress ook een aardige duit kosten. Waar ligt de grens van de vrije meningsuiting en kunnen we ons enigszins beschermen tegen rechtszaken?

Opmerkingen bij het homeopathiedebat vanuit een wetenschapsfilosofisch oogpunt

Het boek Nagelaten geschriften bevat een reeks teksten over de thema’s die Etienne Vermeersch zijn hele leven bezighielden. Het bevat wetenschappelijke en filosofische artikelen die voor het eerst in een Nederlandse vertaling verschijnen en toespraken, nota’s en opiniestukken die hij in de loop van zijn lange academische carrière schreef, zoals de hierna volgende bijdrage over het homeopathiedebat.