'Waar is Hitler?' - over de valse speurtocht naar de verdwenen Führer

Op 30 april 1945 benam Adolf Hitler zich het leven in een Berlijnse bunker, samen met zijn kersverse echtgenote Eva Braun. Beide lijken werden door zijn naaste medewerkers verbrand in de tuin van de kanselarij waar de bunker diep onder de grond verscholen zat. Hiervoor werd volgens ooggetuigen minstens 200 liter benzine aangerukt, wat de levenloze lichamen zo goed als onherkenbaar moet hebben gemaakt. De weinige verkoolde resten die overbleven, zouden ergens in die tuin begraven liggen, al is er geen precieze plaats bekend. Goebbels en Bormann, die de leiding overnamen, verboden alle getuigen iets te zeggen over het einde van Hitler. Dat belette niet dat op 2 mei 1945 zijn dood wereldnieuws was, behalve in de Sovjetpers, die het nieuws in twijfel trok. Het duurt tot begin juni vooraleer de Sovjet-autoriteiten verklaren dat Hitler dood is, maar dat zijn lichaam niet gevonden is. Dat trok een geruchtenmolen op gang, die tot op heden, 75 jaar na zijn dood, nog steeds veel aanhang vindt.

Diverse complottheorieën zagen het licht, de ene al zotter dan de andere. Hitler zou als een herder leven in de Zwiterse Alpen, met een duikboot naar Zuid-Amerika zijn gevlucht en daar samen met Eva Braun in een kasteel verblijven... Hij werd ook her en der gespot: in Spanje, Nederland, Albanië,... Mensen verklaarden onder ede dat ze Hitler persoonlijk ontmoet hadden. Ook veel Duitsers waren rotsvast overtuigd dat hun Führer nog in leven was. Ze konden niet geloven dat hij zo roemloos ten onder was gegaan zoals in de officiële verklaring.

Cold Case Hitler

VRT-journalist en SKEPP-bestuurslid Tim Trachet schreef een boek over de theorieën die na de dood van Hitler het leven zagen. 'Waar is Hitler? De valse speurtocht naar een verdwenen Führer', uitgegeven bij ASP (inmiddels opgegaan in OwlPress), is een zeer vermakelijk boekje over de zoektocht naar de restanten van de Hitlers' lijk, de ondervragingen van de getuigen en over diverse ontsnappingstheorieën die de ronde deden.

Trachet doet daarbij meer dan het opsommen van een aantal gebeurtenissen en feiten. Hij legt de belangrijkste elementen uit de ontsnappingsverhalen bij elkaar en voorziet ze van commentaar. De lezer krijgt er een les in het doorprikken van complottheorieën bij. Wie de televisiereeks 'Hunting Hitler', met 27 afleveringen tussen 2015 en 2017, heeft gezien, weet dat deze 'cold case'-reeks de kijker alleen maar overdonderde met hypothesen, die gebaseerd werden op verslagen en getuigenissen zonder enige factchecking.

Ook de vele boeken die over de verdwijning van Hitler werden volgeschreven, zitten vol hiaten. Zo beweerde één auteur dat de bunker via een netwerk van onderaardse tunnels tal van uitwegen gaf om te ontsnappen. Die tunnels hebben nooit bestaan. Een andere beweerde dat de tunnels uitgaven in een ondergrondse geheime metrolijn: ook klinkklare onzin. Een Duitse piloot beweerde dat Hitler zou weggevlogen zijn, maar vliegtuigen stonden in die periode al geruime tijd aan de grond.

Met de U-boot naar Argentinië

De auteur vraagt zich ook af hoe Hitler, mocht hij niet gestorven zijn, ongezien zou kunnen ontsnapt zijn uit het zwaar gebombardeerde Berlijn. Volgens de beweringen van de Duitse piloot zou hij met een klein gezelschap naar Denemarken gevlogen zijn, waar Hitler vervolgens in een onderzeeër is gestapt. Met de 'U-boot' voer hij naar Argentinië, waar in de jaren 40 al veel Duitsers waren neergestreken. Het is één van de populaire ontsnappingstheorieën.

Hoe hij er ontvangen werd en waar hij overal verbleef, van Hotel Eden tot Casa Inalco, oorden van nazi-sympathisanten, staat uitgebreid beschreven in talloze boeken en werd door de FBI onderzocht en becommentarieerd. Deze FBI-files bevatten ook verslagen van diverse getuigen, die beweren Hitler in Zuid-Amerika ontmoet te hebben. Stuk voor stuk fantasten die graag zelf in de spotlights stonden, zo bleek naderhand. In sommige verhalen is Eva Braun nog steeds bij Hitler, in andere zijn ze gescheiden en is hij samen met een andere zwarte vrouw.

Hitler werd ook in Brazilië en Paraguay gesignaleerd, maar volgens het boek 'Hitler leeft', had hij zich uiteindelijk gevestigd op Antarctica, meer bepaald op de Schirmacher-Oase, een plateau waar de temperatuur 's zomers net boven het vriespunt klimt. Daar zou Adolf zelfs een 'Nieuw-Bergtesgaden' hebben laten bouwen, van waaruit hij opnieuw de wereld zou veroveren...

De ontsnappingstheorieën zijn amusant om lezen, maar gaan er bij fanatieke nazi-sympathisanten en andere nostalgici van het naziregime nog steeds in als zoete koek. Toch is er maar één waarheid. Adolf Hitler behoort sinds 30 april 1945 tot het verleden.

Hier vind je de volledige reeks "De Skeptische Kijk"