Is bewustzijn een paranormale kracht...

Op 18 juni 2003 filmde een ploeg van het populaire nieuwsprogramma A Current Affair van de zender Channel Nine Australia een experiment uitgevoerd door de psychologen Norman Barling, Michael Lyvers en Jill Harding-Clark van de Bond University, dat bedoeld was om de beweringen te testen van een bekende Australische "paranormale genezer". Dennis Puffett beweert dat hij pijn kan verlichten simpelweg door foto's van mensen te manipuleren, zelfs wanneer de "patiënten" zelf ver weg zijn, tot in Afrika! Twintig vrijwilligers die lijden aan chronische pijn werden via advertenties in een lokale krant aangeworven voor de studie. De deelnemers werden willekeurig toegewezen aan behandelings- en controlegroepen, met tien personen per groep. Na een toestemmingsformulier te hebben ingevuld, werden alle deelnemers gefotografeerd. Daarna vulden ze een vragenlijst in, opgesteld door Lyvers, die hun geloof in paranormaal genezen, paranormale fenomenen, hypnose en alternatieve geneeswijzen bepaalde. Vervolgens verkreeg Barling van elke deelnemer de eerste evaluatie van zijn of haar chronische pijn aan de hand van de McGill Pain Questionnaire (een vragenlijst die naar de intensiteit van pijnbeleving peilt). Terwijl alle deelnemers in een kamer vlakbij wachtten, gaf Lyvers van elke patiënt in de behandelingsgroep de foto aan Puffett, samen met informatie over aard en plaats van de pijn. Terwijl hij door de tv-ploeg gefilmd werd, probeerde Puffett de pijn te verlichten van elke deelnemer waarvan men hem een foto gegeven had. Hij kreeg hiervoor zoveel tijd als hij per foto nodig had om zijn "genezend" ritueel uit te voeren. Na het volbrengen van de "genezende" procedure voor alle tien deelnemers in de behandelde groep, verzamelde Barling een tweede keer de antwoorden op de McGill Pain Questionnaire van zowel de behandelingsgroep als de controlegroep. Het experiment gebruikte een dubbelblinde opzet, wat betekent dat noch de deelnemers noch de psychologen die hen evalueerden, wisten aan welke groep, behandeling of controle, elke deelnemer willekeurig was toegewezen.

Alle deelnemers kwamen vervolgens samen in een andere kamer. Mimi Kwa, reporter van Channel Nine (die evenmin wist wie tot welke groep behoorde), vroeg hun om hun hand op te steken als ze enige verbetering van hun pijn hadden vastgesteld. Van de acht deelnemers die hun hand opstaken, waren er vijf van de controlegroep (niet onderworpen aan "paranormale genezing"), en amper drie behoorden tot de behandelingsgroep (wel onderworpen aan "paranormale genezing"). Analyse van de gegevens van de McGill Pain Questionnaire gaf geen verschil aan tussen de behandelings- en de controlegroep. Van de deelnemers in elke groep gaf precies de helft slechtere waarden en de andere helft betere waarden op de tweede McGill test. Dit komt overeen met wat op basis van het toeval te verwachten valt. De bevindingen toonden dus overduidelijk geen enkel effect aan van de "paranormale genezer", ondanks zijn energieke beweringen van het tegendeel.

Desondanks verkreeg men enkele zeer interessante bevindingen. De acht deelnemers (drie van de behandelingsgroep, vijf van de controlegroep) die zeiden zich beter te voelen na de "genezingssessie", scoorden statistisch gezien beduidend hoger op het geloof in alternatieve geneeswijzen, vergeleken met de twaalf deelnemers die verklaarden zich niet beter te voelen. Nog interessanter was dat de wijziging in de McGill-pijnscores statistisch in grote mate gecorreleerd was aan het geloof in alternatieve geneeswijzen, geloof in bovennatuurlijke fenomenen, geloof in paranormaal genezen, geloof in hypnose en geloof in het vermogen van Dennis Puffet om paranormaal te kunnen genezen.

Deze correlaties varieerden van 0,50 tot 0,70, wat verbazingwekkend hoog is. Dus, ongeacht of ze tot de "paranormale" genezingsgroep dan wel de controlegroep (zonder behandeling) behoorden, waren diegenen die sterk geloofden in paranormaal genezen, paranormale fenomenen, alternatieve geneeswijzen en hypnose, geneigd om in de loop van het experiment positieve veranderingen te rapporteren op de McGill Pain Questionnaire, terwijl diegenen zonder dergelijk geloof dat niet deden. De bevindingen geven aan dat anekdotische verhalen van zogenaamde "paranormale genezing" gekenmerkt worden door een soort placebo-effect dat sterk afhankelijk is van de mate waarin de "patiënt" gelooft in dergelijke fenomenen.

 

Oorspronkeljk verschenen in SCR No. 1, juli 2003

Vertaling: Liesbeth Tysmans