Moleculair bioloog Marc Van Montagu:

Voor zijn belangrijke rol in de ontwikkeling van de groene biotechnologie kreeg Van Montagu in 2013 de Wereldvoedselprijs. Tijdens zijn onderzoek werd hij gedreven door de zoektocht naar nieuwe manieren om de groeiende wereldbevolking te voeden. De technologie werd almaar beter, maar Marc ziet een hardnekkig probleem: het eeuwige conflict tussen wetenschap en maatschappij.

Dat conflict is nog verre van opgelost, meent Marc. “Iedereen zit ermee in de knoop. De wetenschappers zien het logische van hun zaken en begrijpen niet wat de maatschappij wil zeggen, waarom ze zaken niet aanvaardt. Tegenstanders van nieuwe technologie vinden altijd wel ergens een argument om deze te verbieden. Dat zet een grote rem op de ontwikkeling. Je moet bij iedere stap kijken naar wat je doet en beoordelen of iets gevaarlijk is en de voordelen tegen de nadelen afwegen, maar gewoon zeggen dat het niet mag vanuit het voorzorgsprincipe is een terugkeer naar een vorm van religie."

“Onwetendheid is gevaarlijk, maar mensen nemen dat moeilijk aan. We zitten in een maatschappij die honderd jaar geleden amper iets van de wetenschap kende. Het is dus logisch dat er conflicten zijn. Maar we moeten blij zijn dat we nu kunnen beginnen aan wetenschap te doen. Want uiteindelijk hangt alles met elkaar samen. De voornaamste opgave voor de praktijk is te blijven communiceren met de mensen, hun uitleggen wat landbouw is en hoe het interageert met de rest van het leefmilieu."

“De UGent heeft gelukkig een lange traditie van samenwerking. Het was misschien wel de eerste universiteit die de humanities samenbracht met de levenswetenschappen en ervoor zorgde dat iedereen met elkaar spreekt, want het is zo dat de toepassingen er kunnen komen, door behoeften in de maatschappij te detecteren en ervoor te zorgen dat je onderzoek overeenstemt met de wensen van de mensen en de economie."

Blijven twijfelen

“Je moet als onderzoeker blijven twijfelen. Doe onderzoek en doe vooral verder, maar besef dat wat je zult vinden misschien anders is dan verwacht. Die onzekerheid geeft de mensen geen vertrouwen, maar we kunnen ook niet wachten. Het is vandaag dat we leven en dat de problemen zich stellen. Neem bijvoorbeeld de overbevolking: ondertussen kunnen we genoeg voedsel produceren, maar toch blijven er veel mensen die het met minderwaardige voeding moeten doen. Men geeft dan de schuld aan de wetenschap en de techniek. Dat is onterecht. Zeker voor wat de planten betreft kunnen we enorme stappen vooruit zetten, vergelijkbaar met de vooruitgang die in de medische wetenschap geboekt is. Nu we de CRISPR-Cas technologie hebben kunnen we planten zeer specifiek aanpassen.”

“Het moet dringend vooruitgaan en het zal ook snel vooruitgaan, kijk maar naar China. Ze hangen het daar niet aan de grote klok, maar als ze oplossingen vinden, zullen ze die zeker gebruiken. Ook op het vlak van de milieuzorg zet men daar grote stappen. Als men ergens aan herbebossing of aan soil engineering zal doen, zal het wel daar zijn. En biotechnologie zal er een grote rol in spelen. Je kunt de wetenschap niet tegenhouden.”