Hoge dosissen vitamine C zijn schadelijk

De meest gekende propagandist voor dit systeem was Linus Pauling (1901­1994), de Amerikaanse biochemicus en Nobelprijswinnaar, die zich vooral baseerde op dier- en laboratoriumproeven. Hij lag mee aan de basis van de "orthomoleculaire geneeskunde", die ervan uit gaat dat grote dosissen vitamines verschillende ernstige kwalen kunnen voorkomen of zelfs genezen. De bewering dat megadoses vitamine C nuttig zouden zijn in de behandeling van kanker, begon hij te promoten eind jaren '70. Volgens Paulings onderzoek was het een middel tegen verkoudheid en overleefden kankerpatiënten die dagelijks 10 gram vitamine C kregen toegediend, drie tot vier keer langer dan diegenen die dit niet namen. Gezien de grote faam van Pauling als Nobelprijswinnaar werd hij aanvankelijk geloofd en werd zijn methode ernstig getest. Bij later onderzoek, uitgevoerd onder beter gecontroleerde omstandigheden, werden deze verbeteringen niet waargenomen. Nog geen enkel wetenschappelijk gefundeerd onderzoek heeft kunnen aantonen dat dergelijke hoge doses vitamines een gunstige werking hebben op de gezondheid van mensen die een normale voeding hadden. Pauling zelf is overleden aan kanker, zij het wel op hogeleeftijd.

Door de propagandisten van de "orthomoleculaire therapie" wordt meestal een combinatie van de vitamines A, C, en E aangeraden, met de bewering dat hiermee het algemeen welzijn verbetert en het immuunsysteem versterkt wordt. De dagelijkse vitamine die ze voorstellen zijn een veelvoud van de aanbevolen dagelijkse behoefte. Tot op heden blijft dit systeem nogal populair bij de alternatieve genezers en patiënten. Het is wel eigenaardig te constateren dat dit overdadig slikken van vitamines als een natuurlijke behandeling wordt aangeprezen, daar ze heel vaak gemaakt worden van petroleumderivaten. Sommigen maken een verschil tussen "natuurlijke" en chemische vitamines, maar dit is niet meer dan een glad verkooptrucje want er kan geen enkel verschil in werking aangetoond worden.

De mens is één van de zeldzame dieren die zelf geen vitamineC kan maken. We hebben het bijna dagelijks nodig omdat we er maar een zeer beperkte voorraad van kunnen opslaan. Bij een tekort worden we al vlug ernstig ziek. De historie van de zeilschepen en scheurbuik ("scorbut", vandaar vitamine C = ascorbinezuur) zijn algemeen gekend.

Zijn vitamines gevaarlijk?

Van de vetoplosbare vitamines A, D, E en K was al langer geweten dat ze giftig zijn in overdosis. Overdrijven met vitamine A kan aangeboren afwijkingen veroorzaken evenals zware leverschade en erge hoofd- en gewrichtspijn. Overdosis van vitamine D leidt tot zware nierbeschadiging. Veel mensen denken "baat het niet, het schaadt ook niet" maar sinds enkele jaren komen er meer en meer gegevens ter beschikking die erop wijzen dat ook de wateroplosbare vitamines, waarvan vroeger werd aangenomen dat ze onschadelijk waren in overdosis, toch niet zo onschuldig zijn. Meestal wordt een hoge dosis vitamine C goed verdragen, maar teveel kan de oorzaak zijn van maagpijn, misselijkheid, braken, hoofdpijn en huiduitslag. Al langer was bekend dat doses vitamine C hoger dan 1000 mg de oorzaak kunnen zijn van diarree, bloed in de stoelgang en nierstenen. Er zijn nog wel meer stoffen die ons lichaam nodig heeft om goed te functioneren. Neem nu gewoon water, ook daarvan kunnen we niet lang zonder. Maar wie zou het in zijn hoofd halen om ons aan te raden twee emmers per dag te drinken? Watervergiftiging bestaat en kan dodelijk zijn als de capaciteit van de nieren overschreden wordt.

Kan vitamine C kanker verhinderen?

Op theoretische basis zou het een beschermende werking kunnen hebben wegens zijn antioxidatieve eigenschappen die celbeschadiging door vrije radicalen zouden tegengaan. Deze veronderstelling kreeg nog een extra steuntje van enkele epidemiologische studies die mogelijk een licht beschermend effect hebben aangetoond van vitamine C tegen bepaalde kankers. Deze studies echter zijn niet van een voldoende kwaliteit of overtuigingskracht om deze veronderstelling als bewezen te beschouwen.

Kan vitamine C kanker genezen?

Dat vitamine C kanker zou kunnen genezen mag niet als bewezen voorgesteld worden en uit recent onderzoek blijkt nu dat het tegendeel wel eens waar zou kunnen zijn. Hoge doses vitamine C zouden het risico op kanker zelfs kunnen verhogen i.p.v. verlagen, doordat het een biologische verandering in de cellen veroorzaakt die het DNA beschadigt. Meerdere onderzoeken wijzen in die richting. Het laatste onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van Pennsylvania (Lee SH, Oe T, Blair IA. Science. 2001 Jun 15;292(5524):2083-6.), is gebaseerd op een serie laboratoriumtests, waarbij het equivalent van een dagelijkse inname van 200 mg vitamine C bestudeerd werd. Die studie toont aan dat vitamine C in staat is om in de cellen schadelijke stoffen te doen ontstaan, nl. genotoxines. Hierdoor veroorzaakte DNA mutaties werden aangetroffen bij verscheidene tumoren. Volgens Dr. Ian Blair, die het onderzoek leidde, staat deze beschadiging van het DNA niet per se gelijk met het krijgen van kanker, omdat de lichaamscellen zelf zullen proberen de schade te herstellen. Wat wel duidelijk werd, is dat vitamine C niet werkt wanneer men verwacht dat het dat wel zou doen. De recente bevindingen kunnen verklaren waarom studies naar kankerpreventie met vitamine C, niet het verwachte resultaat opleveren. Deze resultaten bevestigen wat bij eerdere studies ook al gevonden werd. Uit een onderzoek, uitgevoerd door een team aan de Universiteit van Leicester UK (Nature 1998), bleek eveneens dat het nemen van hoge doses vitamine C ­ tot 500 milligram per dag ­ het niveau van stoffen in het bloed die schade aan het DNA kunnen veroorzaken, deed stijgen. Vorig jaar verschenen de resultaten van een onderzoek waarin dan weer aangetoond werd dat hoge doses vitamine C kunnen leiden tot verdikking van de wand van slagaders, met hartaanvallen en beroertes tot gevolg.

Hoeveel vitamine C mag men nemen?

De diensten voor volksgezondheid van verschillende landen bevelen een dagelijkse dosis van 40 mg tot 70 mg per dag aan (België 60 mg), voor rokers en bij borstvoeding is er een iets grotere behoefte tot maximaal 100 mg. Om scheurbuik te voorkomen is 10 mg reeds voldoende. De meeste fabrikanten van vitaminepillen, voedingssupplementen en natuurmiddelen verkopen dosissen van 500 mg en bevelen aan dagelijks tot 1000 mg of soms nog veel meer te nemen. Ze willen ons doen geloven dat dit ons zal behoeden voor verkoudheid, griep, hartziekten of kanker.

Een search op het web naar "Vitamin C" levert vele honderden sites op die bijna allemaal wonderen beloven en niet toevallig zelf ook vitamines verkopen.

Natuurlijk hebben zij de meest natuurlijke, de zuiverste en de beste te koop. Velen raden zeer hoge dosissen aan. De omzet van de vitamineleurders wordt in de USA alleen al op meer dan 2 miljard $ per jaar geschat. Niet te verwonderen dat sommigen zeer hevig tegen de twee hogervernoemde onderzoeken te keer gaan. We hebben allemaal voldoende vitamines nodig, maar ze kunnen beter niet onder de vorm van extra's genomen worden, er is daarover nog te weinig geweten. Je kan beter voorzichtig zijn en (als gezond mens) geen vitaminesupplementen innemen, maar vitamines halen uit een uitgebalanceerde, gezonde en gevarieerde voeding met voldoende groenten en fruit. Een glaasje sinaasappelsap van 200 ml alleen al bevat ongeveer 50 mg vitamine C, maar er zit ook veel vitamine C in tomaten, aardbeien, paprika, broccoli; de meeste groenten bevatten ook vitamine C. Met een gebalanceerd voedingspatroon heb je al ongeveer 80 mg per dag op.

Laat je dus niet in de luren leggen door de vitamineleurders die beweren dat ze natuurlijke behandelingen verkopen. Hun vitaminepillen komen bijna steeds uit de fabriek.