SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit

SKEPP

19 May 2021

Sinds 1996 reikt SKEPP (de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale) jaarlijks twee prijzen uit aan niet-leden. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. De Zesde Vijs 2020 gaat naar Maarten Schenk (LeadStories), de Skeptische Put 2020 naar Mattias Desmet (UGent)

Geplaatst onder

kritisch denken

Deel artikel

De Skeptische Put 2020

Te midden van de ontzetting, de ophef en de onwetendheid over de pandemie van COVID-19 en haar gevolgen is veel ruimte voor bijgeloof en pseudowetenschap. De pandemie legt de vinger op de wonden die al bestonden: ongelijkheid, zwakke zorg, huiselijk geweld, wachtlijsten, gebrekkige hygiëne en … het volgen van de verkeerde experten. Er waren in het (eerste) coronajaar 2020 dan ook veel kandidaten voor de Skeptische Put. Velen daarvan waren al eerder gekend: de mensen die tegen vaccinaties zijn, diegenen die achter alles complotten vermoeden - en dus nu achter de virale uitbraak, achter het farmaceutisch onderzoek, achter elke 5G-mast. Sommigen geloofden al in pseudogeneeskunde en liepen nu hoog op met de wonderlijke werking van vitaminen, bleekwater of een antimalariamiddel. Anderen zagen hun vermoedens bevestigd over het bestaan van sinistere samenzweringen om de wereldbevolking te decimeren en de overlevenden beter in hun macht te krijgen. Velen onder de virusontkenners of maatregelenbashers werden in de loop van het jaar milder, toen bleek dat met het virus toch niet te spotten viel. Eén man hield echter het hoofd trots rechtop en blijft tot op de dag van vandaag meningen verspreiden waarvan wij vrezen dat ze de volksgezondheid ondermijnen. Hij bleek niet vatbaar voor nieuwe data noch voor voortschrijdend inzicht en falsificatie.

We reiken de Skeptische Put 2020 dan ook uit aan Mattias Desmet, hoofddocent klinische psychologie aan de Universiteit Gent, omwille van zijn talloze en herhaalde uitspraken die ongefundeerd, misleidend of ronduit fout zijn. Die kunnen mensen aanzetten tot onvoorzichtig gedrag en de vaccinatietwijfel voeden.Een bijkomend bezwarend feit is dat hij met een academische functie aan een van 's lands grote universiteiten een publieke verantwoordelijkheid heeft in onze samenleving. Voor de uitgebreide onderbouwing, zie de laudatio hier.

De Zesde Vijs 2020

Gelukkig waren er ook heel wat positieve zaken in het coronajaar 2020 te melden, waaronder een klein leger actieve factcheckers. Het weerleggen van foutieve claims is echter één zaak, de mogelijk meest impactvolle claims op sociale media snel opsporen en weerleggen voordat ze schade veroorzaken is nog wat anders. De winnaar van De Zesde Vijs 2020, Maarten Schenk, is de trotse ontwerper van Trendolizer, een systeem dat precies dat kan doen: kijken wat viraal gaat op sociale media zodat journalisten en factcheckers vervolgens kunnen controleren of het wel klopt. Samen met een ex-journalist van CNN startte Maarten Schenk Lead Stories op vanuit zijn huis in Limburg, een bedrijf waar ondertussen een 35-tal journalisten de klok rond voor werken en factchecken en dat Facebook en TikTok tot z’n klanten mag rekenen.

De basis waarop ze bij Lead Stories hun onderwerpen kiezen is nog steeds Trendolizer. Het product dat onze laureaat in Limburg heeft ontwikkeld, wordt gebruikt om Amerikaanse en internationale berichten en filmpjes te doorzoeken. Trendolizer analyseert zo dagelijks honderdduizenden berichten van over de hele wereld en visualiseert welke het snelst groeien op sociale media.

Deze activiteiten zijn méér dan nuttig: in deze tijden van corona-onzin redden ze mensenlevens. Elke valse bewering over COVID-19, elke verdachtmaking van vaccinaties, kan mensen kan aanzetten om zich niet behoorlijk tegen deze ziekte te beschermen, met alle gevolgen van dien!

Dat een nog enigszins onbekende Belg zo’n bijdrage levert aan het weerleggen van onzin wereldwijd, verdient dan ook onze erkenning door de Zesde Vijs 2020.
De uitgebreide laudatio vol lof, ziet u hier.

foto © Bjorn Roes

Alternatieve uitreiking

Door de Covid-19-crisis kon de uitreiking ook dit jaar niet doorgaan zoals andere jaren. Winnaar Maarten Schenk kreeg zijn welverdiende prijs eerder overhandigd. SKEPP heeft ook een digitale Q&A met Maarten Schenk, geïnterviewd door Nathalie van Raemdonck. U kan hem hier op Facebook herbekijken.