Sinds 1996 reikt SKEPP (de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale) jaarlijks twee prijzen uit aan niet-leden. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. Dit jaar werden de prijzen omwille van de coronacrisis op een originele manier uitgereikt in het bijzijn van Nigel Williams, zoals te zien in dit 5 minuten durend samenvattend filmpje.
De Zesde Vijs
De winnaars van de Zesde Vijs onderzochten een vraag die heel wat ouders bezig houdt en waarover pseudowetenschappelijke ideeën steeds meer twijfel zaaien: moeten we ons en onze kinderen laten vaccineren? Er verschenen een 12-tal artikels in hun onderzoeksdossier Vaccintwijfel in De Morgen. De reeks besloeg een hele waaier van invalshoeken, van ouder tot wetenschapper en beleidsmaker. Maar de meest gewaagde zet van De Morgen-journalisten Femke Van Garderen en Sara Van de Kerckhove was het undercover gaan bij antivaxers in Vlaanderen. Door hun stukje onderzoeksjournalistiek kreeg de lezer zicht op de werkwijze van pseudowetenschappers.
De artikelreeks toonde een grondigheid die SKEPP sterk apprecieert, en heeft ongetwijfeld handvatten geboden aan burgers die worstelen met vaccinatietwijfel. De toon van de reeks zat juist; respectvol voor de twijfelende ouder, helder over de feiten, en streng voor hen die wetenschappelijke onzin verkondigen.
Voor de tekst van de laudatio, zie deze pagina.
Video van de laudatio.
Video van het dankwoord van de winnaars.
De Skeptische Put
De Skeptische Put wordt uitgereikt aan een min of meer respectabel persoon of instelling, van wie je een pseudowetenschappelijke houding niet meteen zou verwachten, bijvoorbeeld een onderwijsinstelling.
SKEPP vond een dubieus aanbod bij twee van de grootste hogescholen in Vlaanderen, beide organiseren al enkele jaren een postgraduaat acupunctuur. De effecten van acupunctuur zijn uitgebreid onderzocht en de resultaten zijn niet beter dan placebo. Toch wordt deze pseudowetenschap, die geen steek houdt, onderwezen. Onze betreurde erevoorzitter Wim Betz vatte acupunctuur als volgt samen: “Prikken met naalden kan in bepaalde gevallen de pijn verlichten, maar je moet daarvoor niet in China gestudeerd te hebben.” We kunnen daar nu aan toevoegen dat een postgraduaat aan de Karel de Grote-Hogeschool of de HOWEST ook niet zal helpen.
SKEPP wil graag een krachtig signaal sturen naar de onderwijswereld: maak geen reclame voor zulke dubieuze praktijken, maar span u in om mensen op te leiden volgens wetenschappelijk verantwoorde opvattingen.
Voor de tekst van de laudatio, zie deze pagina.
Video van de laudatio.