Waarom springt de openbare omroep zo onvoorzichtig om met onze gezondheid?

Het raakt me wanneer veelbekeken programma's, zoals Van Gils en Gasten op Eén, onzin spuien over gezondheid en patiënten verkeerd informeren. Waarom wordt gezondheid, toch ons hoogste goed dacht ik, zo onzorgvuldig behandeld op een zender met een educatieve functie?

Maandagavond was het weer raak. Een osteopaat die eigenlijk topsporters begeleidt, liet, ter gelegenheid van de Week van de Migraine, zijn licht schijnen over migraine, toch een invaliderende aandoening waar één op vijf mensen mee kampen. Hij schermde - vanaf 31:27 voor wie zijn passage wil bekijken - met woorden als 'wetenschap', 'evolutiewetenschap' en 'psycho-immuno-biologie', wat alvast indruk moet gemaakt hebben bij de kijkers. Zijn uitspraken heb ik gecontroleerd, want ik ben altijd bereid om bij te leren, maar ik vind geen enkel bewijs.

Dat kinderen van vrouwen die geen vis aten tijdens de zwangerschap meer kans op migraine zouden hebben, is nergens aangetoond en ook moeilijk te onderzoeken. Moeders van migrainepatiënten die geen vis lusten, hoeven zich dus niet schuldig te voelen.

Dat migrainepatiënten bij wijlen overgevoelige zintuigen hebben, is wel juist. Daarom dragen ze soms zelfs graag een zonnebril als het bewolkt is of hebben ze moeite met sterke parfums, zoals de getuige aan tafel vertelde. Maar dat die overgevoeligheid leidt tot het voorkomen van ongelukken is een brug te ver. Er zijn studies geweest waarin onderzocht werd of mensen met migraine een verhoogd aandachtsniveau hebben, omwille van de terugkerende zintuiglijke overgevoeligheid, maar dat heeft nooit een duidelijke conclusie opgeleverd. De osteopaat verwart hier vermoedelijk 'overgevoelige zintuigen' met 'intuïtie', en dat laatste kan je niet meten.

Dat migrainepatiënten minder onder een auto lopen of andere ongelukken meemaken, dat kan je in principe met simpele enquêtes achterhalen, maar zoverre mij bekend heeft niemand dat ooit gedaan. Ik hoor veeleer van migrainepatiënten dat ze soms aan de kant moeten staan, omdat ze door een aanval niet langer in staat zijn om een auto te besturen. De migraine maakt dat ze zich soms afsluiten van de buitenwereld.

Leven patiënten met migraine gemiddeld zeven jaar langer? Daar bestaat geen enkele indicatie voor en zo'n uitspraak hoor je dan ook niet te doen op televisie. Zeven jaar langer is overigens behoorlijk lang, dat haal je zelfs niet - sorry joggers - met regelmatig joggen.

Beschikken mensen met migraine over de capaciteit om hun bloed-hersenbarrière af te sluiten voor bijvoorbeeld bacteriën? Geen flauw idee waar dat verhaal vandaan komt, maar alvast niet uit de wetenschappelijke literatuur.

Migraine is een zeer complexe aandoening waarover nog veel vragen onbeantwoord zijn. Over de oorzaak, die inderdaad complex en multifactorieel is, tast men nog grotendeels in het duister. De precieze 'waarheid' over migraine kent dus niemand, ook ik niet. Laten we daarom voorzichtig zijn met voorbarige uitspraken waarvoor wetenschappelijke onderbouwing op dit moment ontbreekt. Je kan veel theorieën verzinnen over migraine en wie weet worden ze ooit bewezen, maar wanneer daar geen grond voor bestaat, kan je beter zwijgen. Wat we weten over migraine staat beschreven in de wetenschappelijke literatuur, door velen gecheckt en gedubbelcheckt in gecontroleerde studies. Laten we het bij die wetenschap houden, want het is de enige basis die we hebben.