Maan & Mens: worden wij beïnvloed door de maan?

Men vindt de laatste jaren steeds meer boeken en artikels waarin zoiets beweerd wordt. Er worden zogezegd meer kinderen geboren bij vollemaan, er gebeuren meer zelfmoorden, misdaden en verkeersongevallen. Er wordt gepleit voor een leven ‘volgens de maan’, waarin tandartsbezoek, wassen, koken en tuinieren afhankelijk moeten gemaakt worden aan de maancyclus of van het dierenriemteken waarin de maan staat.

Vanuit de natuurwetenschappen zijn dat soort bewering twijfelachtig, omdat tot op heden geen krachten bekend zijn waarmee de maan dat soort invloed zou kunnen uitoefenen. De getijdenkrachten zijn op kleine objecten zoals een mensenlichaam verwaarloosbaar klein. Bovendien kan men uit de cijfers en statistisch onderzoek de verbanden tussen maan en mens niet terugvinden. Er worden eenvoudigweg bij volle maan niet meer kinderen geboren dan anders. En de politiestatistieken geven geen verband te zien tussen geweldpleging en maanstand. Ook het optreden van complicaties bij chirurgische ingrepen is volkomen onafhankelijk van stand of de fase van de maan. Vele patiënten worden ondertussen nodeloos ongerust gemaakt. (En stress heeft wel een aanwijsbaar negatief effect op de goede afloop van een operatie.)

Hoewel men dus geen harde kern van waarheid kan vinden in dit maangeloof’ hebben vele mensen toch de indruk dat bijvoorbeeld autobestuurders agressiever zijn bij volle maan. Er zijn echter eenvoudige psychologische verklaringen voor dit soort ervaringen. Zelfs als het werkelijke gedrag van de bestuurder onafhankelijk is van de maan, zal het gedrag van iemand die in de invloed van de maan gelooft, bewust of onbewust meer voor agressief of gevaarlijk gedrag gevoelig zijn. En zo ziet men zijn eigen opinie bevestigd, terwijl evenveel gevaarlijk rijgedrag bij nieuwe maan over het hoofd gezien wordt. Selectieve perceptie heet zoiets.

Daar zag men een mooi geval van in Herbammen aan de Noordzeekust: hoewel de meeste ondervraagden dachten dat er bij vloed meer kinderen geboren worden, bleek uit de kraamcijfers dat van de 1360 geboorten er 699, meer dan de helft, bij eb plaatsvonden.

Literatuur:

• Rotton J., Kelly I.W., Much ado about the full moon: a meta-analysis of lunar-lunacy research. In: Psychological bulletin, Bd. 97, S 286, 1985
• Wunder E., Geburtshelfer Mond? - Zum paranormalen überzeugungssystem des Lunatismus. In Skeptiker, 1/95 en 2/95