De vraag die skeptici zich zouden moeten stellen

De psychoanalyse (die ongeveer evenveel betrouwbare kennis oplevert als handlezen) maakt in ons land nog steeds deel uit van de afdeling psychologie terwijl deze denkpiste in de VS langzaam naar de faculteit der letteren verhuist (of ze daar dan wel thuishoort, is nog maar de vraag). In schril contrast met de roep van sommige verlichte geesten om het vak wetenschapsfilosofie in elke universitaire discipline te verplichten, heerst er binnen bepaalde richtingen een feitelijke tendens om alle rationaliteit te laten varen. Vooral in sommige cultuurwetenschappelijke middens zoals de literatuur, kunst- en theaterwetenschappen puilen bepaalde (doctoraats)thesissen uit van postmoderne en psychoanalytische perspectieven en niets wijst op een kentering van deze anti- of onwetenschappelijke modetrend die al jaren aanhoudt.

Toch is er ook wel eens wat nieuws onder de zon. Denken we aan het geval Teissier, de privé-astrologe van wijlen François Mitterand, die recent aan de Sorbonne van Parijs een doctorstitel ontving. Een uitglijder van formaat, een accident de parcours, of is er binnen het academische milieu misschien meer aan de hand? Uitwassen aan de universiteit zijn niet nieuw. Theorievorming gaat meestal gepaard met dwalende hypothesen die men eindeloos op platgetreden paden blijft herkauwen. Dacht u heus dat het irrationalisme enkel te vinden is bij laaggeschoolden? Naïvelingen treft men evenzeer bij hooggeschoolden aan. Wie daar een thesis over schrijft, heeft een fikse kluif. Dit nummer besteedt daarom aandacht aan een concreet geval dicht bij huis, namelijk de grafologie (handschriftanalyse) van Stephan Lievens, hoogleraar psychologie aan de Universiteit Gent.

De vraag die skeptici zich zouden moeten stellen, is of in deze pseudo- en antiwetenschappelijke trend geen groter gevaar schuilt dan in heel wat onschuldige lichtgelovigheid waarover sommige cassante skeptici zich nogal eens overmatig druk durven maken.