SKEPP 30 jaar

De studiekring had tot doel kritisch onderzoek te doen naar beweringen die onwaarschijnlijk waren of in strijd met goed gekende wetenschap, en de resultaten daarvan bekend te maken bij het grote publiek. Het is een niet aflatende strijd gebleken tegen een almaar evoluerend en groeiend oerwoud van bizarre en aantoonbaar foute beweringen.

SKEPP is gestaag gegroeid in al die jaren, tot een vereniging van meer dan duizend leden, met een actieve website en Facebookpagina, een driemaandelijks tijdschrift en regelmatige vermelding in de pers. Elk jaar reiken we twee prijzen uit: de Zesde Vijs voor iemand of een organisatie die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudowetenschap en het paranormale, en de Skeptische Put voor hun onkritische tegenhanger. Er is ook de Sisyphusprijs van 25.000 € voor iemand die op gecontroleerde wijze kan aantonen bovennatuurlijke gaven te bezitten – daar is tot nog toe niemand in geslaagd.

Een veel voorkomend verwijt in verband met onze activiteiten is dat we de mensen hun geloof afnemen, dat we onze tijd verdoen, dat het toch allemaal niet zo erg is als mensen in onzin geloven. En toen kwam COVID-19 er aan: samenzweringstheorieën, kwakzalversproducten, antivaxxers, 5G-paniek met zelfs brandstichting aan (4G-)antennes.

Geloof in onzin is niet onschuldig, samenzweringstheorieën tasten het vertrouwen aan in de medemens en de samenleving, verzet tegen vaccinaties en evidence-based geneeskunde maakt onnodige slachtoffers, irrationele angst voor nieuwe technologieën hinderen de zoektocht naar oplossingen voor de uitdagingen van een opwarmende aarde met een groeiende bevolking en grote onevenwichten.

Kritisch denken is essentieel om ideeën te filteren, ze tegen het licht te houden van goed onderbouwde wetenschappelijke kennis, zodat we onze energie enkel steken in oplossingen die efficiënt zijn en effectief.

We hebben niet de illusie dat SKEPP geloof in onzin uit de wereld zal helpen. Hardcore believers zijn meestal ongevoelig voor rationele argumenten. Wat we wel kunnen is met kritische argumenten de onzinnige beweringen ontkrachten. Vele mensen twijfelen omdat de onzin zo wijd verspreid is en zo makkelijk te vinden, niet alleen op het internet, op sociale netwerken, maar ook te veel in de reguliere media. Die mensen zijn nog ontvankelijk voor een andere, skeptische kijk, goed onderbouwd en met respect gebracht. Daar willen we nog eens dertig jaar voor gaan. Hoewel, eigenlijk is het de natte droom van elke skepticus dat we onszelf overbodig maken, wanneer iedereen skeptisch is geworden.