Het Denkgelag

In verband met de eerstvolgende editie (22/11):

• Door de massale opkomst op de vorige edities en de beperkte capaciteit van de zaal raden we u aan om op tijd te komen. De deuren gaan open om 19h30, er is geen mogelijkheid om te reserveren. Wegens veiligheidsredenen kunnen we slechts een beperkt aantal mensen toelaten. 
  Het goede nieuws: voor de laatste twee gespreksavonden, op 29/11 over ‘Mythes in de psychologie’, en 13/12 over ‘De vrije wil’ kunnen we uitwijken naar de grotere turbinezaal in diezelfde Centrale.
• ETIENNE VERMEERSCH is jammer genoeg verhinderd en laat zich verontschuldigen. Maar niet getreurd: met HERMAN PHILIPSE hebben we de meest eminente atheïst van de Lage Landen in huis. Nemen het tegen hem op: de Belgische theoloog en kerkhistoricus JÜRGEN METTEPENNINGEN, pleitbezorger van verruiming in de Kerk en voormalig woordvoerder van aartsbisschop Léonard, en de beloftevolle christelijke filosoof EMANUEL RUTTEN, die onlangs de New York Times haalde met zijn splinternieuw godsbewijs.
  Moderator is JOËL DE CEULAER, journalist bij De Standaard

01/11/2012: 'Paranormaal?'

met Stephen Law, Johan Braeckman & Chris French
Presentatie: Geerdt Magiels

08/11/2012: 'Leven zonder god' 

met Jean Paul Van Bendegem, Alicja Gescinska, Patrick Loobuyck, Filip Buekens & Benno Barnard
Presentatie: Dirk Verhofstadt

22/11/2012: 'Religie & wetenschap' 

29/11/2012: 'Mythes in de psychologie' 

13/12/2012: 'De Vrije Wil' 

Telkens in 'De Centrale' - Kraankinderstraat 2 - 9000 Gent

Bio's Sprekers:

01 November 2012 'PARANORMAAL?'

Stephen Law is docent filosofie aan de Universiteit van Londen en redacteur van het Britse filosofietijdschrift Think. Law heeft een boeiende filosofiewebstek op http://stephenlaw.blogspot.been/ is auteur van verschillende bestsellers, waaronder The Philosophy Gym en Believing Bullshit, over pseudowetenschap en het paranormale. Recent verscheen van zijn hand Really Big Questions About Me and my Body, een inleiding voor kinderen in wetenschap, filosofie en scepticisme.

Johan Braeckman (1965) is hoofddocent wijsbegeerte aan de Universiteit Gent en ondervoorzitter van De Maakbare Mens vzw. Behalve artikelen in vakbladen publiceerde hij ook boeken over ethiek, milieufilosofie, kritisch denken en de geschiedenis van de wijsbegeerte. Zo schreef hij Darwins moordbekentenis (2001, Nieuwezijds), De rivier van Herakleitos (samen met Etienne Vermeersch, Houtekiet, 2008) en De ongelovige Thomas heeft een punt (samen met Maarten Boudry, Houtekiet, 2011). In 2008 en 2011 bracht Home Academy een reeks hoorcolleges van hem uit, respectievelijk over kritisch denken en de evolutietheorie.

Chris French is the Head of the Anomalistic Psychology Research Unit in the Psychology Department at Goldsmiths, University of London. He is a Fellow of the British Psychological Society and of the Committee for Skeptical Inquiry, as well as being a Distinguished Supporter of the British Humanist Association and a member of the Scientific and Professional Advisory Board of the British False Memory Society. He has published over 100 articles and chapters covering a wide range of topics within psychology. His main area of research is the psychology of paranormal beliefs and anomalous experiences. He frequently appears on radio and television casting a skeptical eye over paranormal claims, as well as writing for the Guardian and The Skeptic magazine which, for more than a decade, he also edited. His most recent books are Why Statues Weep: The Best of The Skeptic, co-edited with Wendy Grossman (2010, London: The Philosophy Press) and Anomalistic Psychology, co-authored with Nicola Holt, Christine Simmonds-Moore, and David Luke (2012, London: Palgrave). Volg French op Twitter: @chriscfrench.

08 November 2012 'LEVEN ZONDER GOD'

Jean Paul Van Bendegem (1953) is een Vlaams wiskundige en filosoof. Als hoogleraar logica en wetenschapsfilosofie is hij verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel, waar hij van 2005 t.e.m. 2009 bovendien decaan was van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Hij is auteur van het pas bij Houtekiet verschenen boek De vrolijke atheïst, waarin hij zijn levensweg van gereformeerd protestants jongetje tot volwassen atheïst en vrijmetselaar beschrijft.

Alicja Gescinska (1981) is geboren in Warschau en studeerde moraalwetenschappen aan de Universiteit van Gent. Ze promoveerde aan diezelfde universiteit over het denken van de Duitse wijsgeer Max Scheler en de Poolse filosoof Karol Wojtyla, de voormalige paus Johannes Paulus II. In 2011 verscheen haar boek De verovering van de vrijheid(Lemniscaat), dat werd bekroond als beste non-fictie boek van de afgelopen twee jaar door deMens.nu. Tevens werd het genomineerd voor de Socrates Wisselbeker en prijkte het ook op de shortlist van het Liberales-boek 2011.

Filip Buekens is filosoof en als hoogleraar verbonden aan de KULeuven en de Universiteit van Tilburg. Hij is gespecialiseerd in taalfilosofie, filosofie van de geest en kritisch denken. Naast enkele boeken over taal en denken schreef hij ook sceptische werken over Jacques Lacan (Proefvlucht in het luchtledige, 2006) en over Sigmund Freud (Freuds vergissing, 2006). Binnenkort verschijnt zijn boek De herontdekking van waarheid. Wat analytische filosofen over waarheid te vertellen hebben. 

Benno Barnard (1945) is een Nederlands dichter, essayist, toneelschrijver en vertaler. Hij woont sinds 1976 in België. Zijn meest recente boekpublicatie is Een vage buitenlander, een persoonlijk verslag van een levenslange fascinatie voor Engeland. In maart 2011 verscheen zijn poëziebundel Krijg nou de lyriek, zoals al zijn werk uitgegeven bij Uitgeverij Atlas. Hijschrijft een wekelijkse column voor Knack en is geheel uit eigen beweging lid van de Church of England. In 2010 werd een lezing van Benno Barnard met de titel ‘Leve God, weg met Allah’ in de Antwerpse universiteit verstoord door extremistische moslims.

Patrick Loobuyck (Brugge, 1974) studeerde godsdienstwetenschappen aan de KULeuven en Moraalwetenschappen aan de UGent. Hij promoveerde in 2004 op het proefschrift Moraal zonder God? (Damon, 2005). Momenteel is hij als hoofddocent verbonden aan het Centrum Pieter Gillis van de Universiteit Antwerpen waar hij het vak Levensbeschouwing doceert. Hij is tevens als gastdocent verbonden aan de Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de UGent waar hij onder meer politieke filosofie doceert. Patrick Loobuyck is auteur van verschillende boeken en publiceerde in verschillende nationale en internationale tijdschriften. Zijn onderzoek focust op religie in de democratische, seculiere samenleving - met bijzondere aandacht voor Habermas, levensbeschouwelijk onderwijs, geschiedenis van tolerantie en liberale neutraliteit.

22 November 2012 'RELIGIE EN WETENSCHAP'

Herman Philipse (1951) is filosoof en universitair hoogleraar, sinds 2003 verbonden aan de Universiteit Utrecht. Philipse is bekend vanwege zijn atheïstische stellingname, onder meer in zijn Atheïstisch manifesten door zijn polemieken over theologie en moraal. Internationaal maakte hij indruk met de kritische Heidegger-studie Heideggers Philosophy of Being. Recent verscheen van zijn hand God in the Age of Science? A Critique of Religious Reason bij Oxford University Press (2012), een lijvige studie over de moderne apologetische godsdienstfilosofie in de Angelsaksische wereld. 

Etienne Vermeersch (1934) is een toonaangevend Vlaams filosoof, scepticus en opiniemaker. Hij is emeritus-hoogleraar en ere-vicerector van de Gentse universiteit. Vermeersch was een van de wegbereiders van de abortuswet en de euthanasiewet. Naast talloze artikels en opiniestukken publiceerde hij een zevental boeken, waaronder de bestseller De ogen van de Panda. Een milieufilosofisch essay (1988). Ter gelegenheid van zijn emeritaat verscheen het boek Van Antigone tot Dolly(1997), een keuze uit artikels uit zijn universitaire loopbaan. Samen met Johan Braeckman publiceerde hij De rivier van Herakleitos, een historisch overzicht van de wijsbegeerte. Etienne Vermeersch is ook stichtend lid van SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudo-wetenschap en het Paranormale. In 2008 werd hij door een groep van honderd prominente Vlamingen uitgeroepen tot “meest invloedrijke intellectueel” van Vlaanderen.

Jürgen Mettepenningen (1975) is een Belgisch theoloog en kerkhistoricus. In 2010 was hij gedurende drie maanden perschef en woordvoerder van aartsbisschop Léonard, het aartsbisdom Mechelen-Brussel en de Belgische Bisschoppenconferentie. Sinds augustus 2010 is hij deeltijds gastdocent aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KULeuven en lid van de onderzoekseenheid Pastoraaltheologie. Daarbij onderzoekt hij de plaats en taak van religie – in het bijzonder christendom en de Rooms-katholieke Kerk – in de publieke ruimte, en de eigenheid van de christelijke identiteit. Naast wetenschappelijke bijdragen verschenen van zijn hand vier boeken in het Nederlands over de eigenheid en relevantie van de Kerk, waaronder Welke kerk? Vandaag en morgen (Davidsfonds, 2011).

Emanuel Rutten studeerde economische wetenschappen, wiskunde en wijsbegeerte. Begin 2010 begon hij aan een promotietraject in de wijsbegeerte bij Prof. Dr. R. van Woudenberg. Het werkterrein van Emanuel Rutten betreft de systematische wijsbegeerte, met als specialisaties formele ontologie en epistemologie. De voorlopige titel van zijn dissertatie luidt Causation, Parthood and Modality: Towards a combined formal theory that implies the existence of a First Cause. Recent kwam Rutten uitgebreid in de Belgische en Nederlandse pers voor een splinternieuw formeel bewijs voor het bestaan van God, dat hij in het kader van zijn onderzoek ontwikkelde. 

29 November 2012 'MYTHES IN DE PSYCHOLOGIE'

Wouter Duyck is als professor verbonden aan de vakgroep Experimentele Psychologie van de Universiteit Gent. Voor zijn doctoraat ontving hij de driejaarlijkse Prix de Psychologie voor het beste doctoraatsproefschrift in de psychologische wetenschappen (2004-2006), uitgereikt door de Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts. Hij publiceerde een veertigtal artikels in wetenschappelijke tijdschriften omtrent taalverwerking, tweetaligheid, geheugen en woordverwerving, en andere themata uit de cognitieve psychologie. Hij is voorzitter van de opleiding Psychologie aan de Universiteit Gent en doceert jaarlijks de basisprincipes en -theorieën van de gedragswetenschappen in de cursus Algemene Psychologie aan 800 studenten.

Willem Verbeke is hoogleraar Sales en Account Management aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Tevens is hij oprichter van het Instituut voor Sales en Account Management (ISAM). Daarnaast doceert Verbeke Strategic Account Management aan het European Centre For Executive Development (CEDEP) in Fontainebleau. Verbeke is vooral actief in de zogenaamde neuro-economie, waarbij hij psychologie en economie probeert te koppelen aan nieuwe neurologische technieken. Zo stelde hij enkele jaren geleden dat werkgevers binnen vijf jaar sollicitanten met een hersenscan zullen beoordelen.

Mark Kinet is psychiater en was tot 2010 hoofdgeneesheer van de kliniek Sint-Jozef te Pittem. Hij is tevens gewezen voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Psychoanalytische Therapie en coördinator van de boekenreeks Psychoanalytisch Actueel (Garant). Hij is auteur van verscheidene boeken, waaronder Freud & Co in de psychiatrie (2006) en Psychoanalyse en neurowetenschap. De geest in de machine (2010).

Frederik Anseel is professor aan de Universiteit Gent, waar hij de bachelorstudenten psychologie wegwijs maakt in de wereld van management en arbeidspsychologie. Hij verricht onderzoek en geeft evidence-based advies aan bedrijven op het vlak van selectie, motivatie, evaluatie en creativiteit. Voor de krantenbijlage Jobat schrijft hij een tweewekelijkse column over hoe wetenschap mensen kan helpen om gelukkiger en productiever te worden op het werk. Daarnaast is Frederik Anseel topschutter bij minivoetbalploeg de Wackos, al wordt de evidentie daarvoor door sommige van zijn collega’s in twijfel getrokken.

13 December 2012 'DE VRIJE WIL'

Dirk Verhofstadt (1955) is publicist en broer van voormalig premier Guy Verhofstadt. Verhofstadt studeerde rechten en pers- en communicatiewetenschappen en behaalde zijn doctoraat in moraalwetenschappen aan de Universiteit Gent. Hij werkte jarenlang in de mediasector en schreef verschillende boeken, waaronder De derde feministische golf (2006), Pius XII en de vernietiging van de Joden(2008), Dirk Verhofstadt in gesprek met Etienne Vermeersch. Een zoektocht naar waarheid (2011) en Dirk Verhofstadt in gesprek met Paul Cliteur. Een zoektocht naar harmonie (2012). Hij is tevens kernlid van de onafhankelijke liberale denktank Liberales. 

Jan Verplaetse is moraalfilosoof en verbonden aan de Faculteit rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent. In 2002 behaalde hij zijn doctoraat in de filosofie met een historische studie naar de lokalisatie van de neurologische processen die aan de basis liggen van moraliteit. Hij schreef verschillende boeken, waaronder Het morele instinct (2008), dat werd bekroond met de NWO Eureka Boekenprijs en recenter Zonder vrije wil. Een filosofisch essay over verantwoordelijkheid. Daarin betoogt hij dat de vrije wil niet bestaat en gaat hij na wat de gevolgen zijn van die stelling voor de notie van morele verantwoordelijkheid. 

Ferry de Jong (1978) is universitair docent strafrecht en strafprocesrecht aan het Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen van de Universiteit Utrecht, waar hij in 2009 promoveerde op het strafrechtsfilosofische proefschrift Daad-Schuld (Boom Juridische uitgevers, 2009). Hij publiceert voornamelijk over thema’s als hermeneutiek, (wils)vrijheid binnen het strafrecht, strafrechtelijke schuld en de politiek-filosofische concepten gezag en legitimiteit. Zijn laatste publicatie is het essay Straf, schuld & vrijheid. Pijlers van ons strafrecht (Amsterdam: uitgeverij Sjibbolet 2012).

Dr. Farah Focquaert is a Research Fellow at the Bioethics Institute Ghent, Ghent University. Her work focuses on ethical issues surrounding neuromodulation research and treatment for neuropsychiatric conditions; deep brain stimulation, neurofeedback and psychopharmacological treatment in particular (e.g., questions related to narrative identity, assent/consent and criminal behavior). She was a Visiting Research Fellow at the Center for Cognitive Neuroscience, Dartmouth College and a visiting scholar at the Department of Criminology and the Center for Neuroscience and Society, UPenn. She is a Research Fellow of the Research Foundation Flanders and a member of the Moral Brain research group.