Wat zijn Acupunctuur en Chinese geneeskunde?

Acupunctuur, wetenschap of kwakzalverij?

Traditionele Chinese geneeskunde is gebaseerd op de bewering dat vitale lichaamsenergie (chi of qi) door 14 kanalen, meridianen genoemd circuleert, die vertakkingen hebben naar alle organen en lichaamsfuncties. Ziekte wordt toegeschreven aan een uit het evenwicht zijn of storing van chi. Oude praktijken zoals acupunctuur en qigong zouden dit evenwicht herstellen. Traditionele acupunctuur, zoals ze nu toegepast wordt, bestaat uit het inbrengen van roestvrijstalen naalden in verschillende delen van het lichaam. Een lage frequentie stroom kan eventueel op de naalden aangebracht worden om een grotere stimulatie te geven. Sommige praktiserende acupuncturisten plaatsen naalden op, of bij de plaats van de ziektehaard, waar anderen punten kiezen op basis van de symptomen. In de traditionele acupunctuur wordt meestal een combinatie van punten gebruikt.

Andere methodes die apart of samen met acupunctuur gebruikt worden zijn : 

• moxeren of moxabranden : het branden van kruiden die op de huid aangebracht worden
• inspuitingen met steriel water, procaïne, morfine, vitaminen of homeopathische oplossingen
• laserpunctuur : het toepassen van laserstralen
• ooracupunctuur : het plaatsen van naalden in het buitenoor
• acupressuur (het gebruik van manuele druk).

Onder de acupuncturisten zelf heerst verdeeldheid, sommigen beschouwen acupunctuur, kruidengeneeskunde en verwante praktijken als waardevolle behandeling voor een heel gamma ziektes, terwijl anderen acupunctuur enkel als een eenvoudige manier van pijnverlichting zien.

De diagnosestelling door acupuncturisten houdt in: de patiënt ondervragen (medische geschiedenis, levensstijl), observeren (huid, tong, kleur), luisteren naar ademgeluiden en polsname. Zes polsen die zouden overeenkomen met lichaamsorganen of functies worden gecontroleerd om vast te stellen welke meridianen onvoldoende "chi" zijn. De medische wetenschap erkent slechts één pols, overeenkomstig met de hartslag.

Sommige acupuncturisten beweren dat de elektrische eigenschappen van het lichaam uit evenwicht kunnen geraken, weken of zelfs maanden voor de eerste symptomen verschijnen. Ze behandelen dan ook patiënten zelfs al is er van een ziekte nog geen sprake.

Twijfelachtige beweringen

De aandoeningen die zouden reageren op acupunctuur zijn: 

• chronische pijn (nek- en rugpijn, migraine, hoofdpijn)
• acute pijn bij verwonding (verstuiking, spierscheuringen en gescheurde gewrichtsbanden)
• gastro-intestinale problemen (indigestie, zweren, verstopping, diarree)
• cardiovasculaire aandoeningen (hoge en lage bloeddruk)
• genitale problemen (onregelmatige menstruatie, frigiditeit, impotentie)
• spier en zenuwaandoeningen (verlamming, doofheid)
• gedragsstoornissen (boulemie, drugverslaving, roken)

De bewijsvoering steunt echter voornamelijk op waarnemingen van practici zelf, en op studies die niet voldoende goed ontworpen zijn om doeltreffendheid te bewijzen. Een gecontroleerde studie wees uit dat electroacupunctuur in het oor niet doeltreffender was dan placebostimulatie ( zachte aanrakingen) tegen chronische pijn.

In 1990 analyseerden drie Nederlandse epidemiologen 51 gecontroleerde studies van acupunctuur bij chronische pijn, en besloten dat " zelfs de kwaliteit van de betere studies middelmatig bleken te zijn en dat de werkzaamheid van acupunctuur als behandeling tegen chronische pijn twijfelachtig blijft." Ze onderzochten ook verslagen van acupunctuur als behandeling tegen verslaving aan sigaretten, heroïne en alcohol, en stelden vast dat beweringen dat acupunctuur werkzaam is als therapie voor deze kwalen niet ondersteund worden door degelijk klinisch onderzoek.

Acupunctuur anesthesie

Anesthesie met acupunctuur wordt niet in die mate gebruikt tijdens operaties in het Oosten, als door voorstanders beweerd wordt. In China weren artsen patiënten die ongeschikt blijken te zijn. Acupunctuur wordt niet gebruikt bij dringende operaties en wordt vaak aangevuld met plaatselijke verdoving of verdovende medicatie.

Hoe acupunctuur pijn zou verlichten is onduidelijk. Eén theorie oppert dat pijnprikkels geblokkeerd zouden worden om het ruggemerg of de hersenen te bereiken aan verschillende ‘poorten’ tot deze plaatsen. Volgens een andere theorie stimuleert acupunctuur het lichaam om verdovende stoffen, endorfines, aan te maken die de pijn verminderen. Nog andere theorieën stellen dat het placebo effect, externe suggestie ( hypnose ) en culturele gebruiken, belangrijke factoren zijn.

Onderzoekers stelden vast dat pijnbestrijding ook kan bekomen worden door vele andere soorten zintuiglijke overstimulatie, zoals elektriciteit en warmte op acupunctuurpunten of eender waar op het lichaam.

Belangrijke risico’s

De ongunstige effecten van acupunctuur kunnen veel groter zijn dan de meeste mensen beseffen. Slecht toegepaste acupunctuur kan flauwvallen, plaatselijke bloedingen ( tengevolge van een doorboord bloedvat ), pneumothorax (collaps van de long wegens doorboord longvlies), stuiptrekkingen, plaatselijke infecties, hepatitis B (door niet steriele naalden), bacteriële endocarditis, contacteczeem en zenuwbeschadiging veroorzaken.

De kruiden die door acupuncturisten gebruikt worden zijn niet gereglementeerd volgens veiligheid, potentieel of doeltreffendheid. Er bestaat ook een risico dat een acupuncturist wiens benadering van een diagnose niet gebaseerd is op wetenschappelijke begrippen, zal falen in het diagnostiseren van een gevaarlijke aandoening. Om nog te zwijgen van de financiële nadelen die de behandeling voor de patiënten met zich meebrengt.

Een recent onderzoek van 1135 Noorse artsen openbaarde 66 gevallen van infectie, 25 gevallen van doorboorde long, 31 gevallen van verergerde pijn, en 80 andere gevallen met verwikkelingen. Een parallel onderzoek van 197 acupuncturisten, die onmiddellijke verwikkelingen kunnen vaststellen, leverden 132 gevallen op van flauwvallen, 26 gevallen van verergerde pijn, acht gevallen van pneumothorax en nog 45 andere nadelige gevolgen.

Besluit

De Nationale Raad tegen Gezondheidsfraude van de VS deed uitgebreid onderzoek naar acupunctuur en besloot dat :

• acupunctuur een onbewezen vorm van behandeling is,
• haar theorie en praktijk gebaseerd zijn op primitieve en bizarre begrippen van gezondheid en ziekte die geen verband houden met de huidige wetenschappelijke kennis,
• onderzoek tijdens de laatste 20 jaar niet heeft kunnen aantonen dat acupunctuur doeltreffend is tegen enige ziekte,
• waargenomen effecten van acupunctuur zijn waarschijnlijk het gevolg van een combinatie van verwachting, suggestie, contra-irritatie, conditionering, en andere psychologische mechanismen,
• het toepassen van acupunctuur zou moeten onderworpen worden aan degelijke onderzoeken,
• consumenten die acupunctuur willen proberen, moeten hun toestand met een bekwame arts, die daar geen commerciële belangen bij heeft, bespreken.

Zie ook: https://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/acu.html