Het standpunt van SKEPP over alternatieve 'geneeswijzen'.

Een tweede soort geneeskunde is die waarvoor dat bewijs niet of nog niet is geleverd. Die tweede soort krijgt het voordeel van de twijfel als er indicaties zijn die erop wijzen dat ze mogelijk wel zouden helpen. Ze kunnen dan het tijdelijke statuut van geneeswijze (of middel) in onderzoek krijgen en moeten binnen een redelijke termijn hun bewijs leveren, of verdwijnen. Dit onderzoek mag enkel uitgevoerd worden binnen het kader van een aangemelde klinische proef, mag enkel gebeuren mits toelating van een erkende ethische commissie, en moet beperkt zijn in de tijd. De patiënt moet op voorhand weten dat hij aan een proef deelneemt.

Nu zijn er mensen die vinden dat er nog een derde soort geneeskunde moet erkend worden. Daar worden veel verschillende benamingen voor gebruikt zoals alternatief, complementair, natuurlijk, niet-toxisch, zacht, niet-conventioneel. Om ze van de wetenschappelijke geneeskunde te onderscheiden, en zo een eigen identiteit te verwerven, hebben ze voor de wetenschappelijk bewezen geneeskunde dan namen bedacht die een verdoken negatief oordeel inhouden. Ze spreken dan van reductionistische, cartesiaanse of school- of oogkleppengeneeskunde. De veel gebruikte term allopathie is uitgevonden door de homeopaten en berust op de totaal onjuiste middeleeuwse opvatting dat alle ziekten veroorzaakt worden door een onevenwicht tussen de vier levenssappen. Zijzelf werken met de sappen mee en de anderen er tegen in. Dat creëert een vermoeden van gelijkwaardigheid: er is allopathie en homeopathie, en die zijn evenwaardig aan elkaar. Welnu, het standpunt van SKEPP is dat zogenaamde alternatieve geneeswijzen geen geneeskunde zijn maar horen onder de noemer "niet bewezen behandelingen". Bij die behandelingen zijn er die in meer dan honderd jaar er nog steeds niet in geslaagd zijn om enig deugdelijk bewijs te leveren van hun werking voor enige ziekte.

Wat is een kwak?

Een kwakzalver is een persoon die gewoonlijk behandelingen toepast of verkoopt waarvan hij weet dat er geen deugdelijk bewijs voor de werking bestaat. Behandelsystemen die er na vele jaren nog steeds niet in geslaagd zijn enig overtuigend bewijs te leveren van hun werking noemen we kwakzalverij of oplichterij, tot bewijs van het tegendeel. Dat ze succes hebben bij heel wat patiënten en zelfs ook door enkele gediplomeerde artsen worden toegepast is een zeer interessant gegeven dat verdere uitdieping verdient. In de volgende afleveringen zullen we daar verder op ingaan. Moeten deze middelen of systemen dan verboden worden? Zeker niet. Er zullen altijd mensen zijn die er om allerlei redenen toch willen in geloven of hopen. Laat hen die vrijheid; iederevolwassen burger moet het recht hebben om zich te laten verwennen of oplichten. Als hij daarbij dan nog gelukkig is ook, des te beter. Alles waar de burger zich beter bij voelt moet kunnen, zolang er niemand letsel door oploopt of schade lijdt.

Waarvoor wij echter geen tolerantie aan de dag leggen, is de valse informatie en bedrieglijke propaganda die door veel alterneuten verspreid wordt. Als zij liegen over gefantaseerde genezingen en successen, dan zijn ze geen leuke entertainers meer, dan worden het gewetenloze oplichters. De mensen hebben recht op eerlijke informatie over wat zij van die alternatieve geneeswijzen kunnen verwachten, en wat niet. Oplichterij is strafbaar, ook voor wie zich alternatief noemt.

In deze rubriek zullen we de meest gebruikte argumenten pro de zogenaamde alternatieve geneeswijzen bespreken. We nodigen de lezers uit om hun vragen of commentaren in te zenden.Als voorbeeld van de macht van de leugen, hierna een recent stukje (oktober 2000) uit het Nederlandse dagblad Het Parool, door Peter Bügel. (Nederlandse scepticus verbonden aan de universiteit van Groningen)