Nederlandse "scheppingsbrochure" nu ook in Vlaanderen?

Huibers is niet onbekend in Nederland. Twee jaar eerder had hij reeds een ark gebouwd die hij vandaag nog steeds gebruikt als reizende tentoonstelling om het woord van God in Nederland te verspreiden. Vandaag werkt hij aan een tweede, nog grotere ark, ditmaal naar de afmetingen in de Bijbel, om deze boodschap ook buiten Nederland te kunnen verkondigen. Zijn bedoeling is om tegen de Olympische Spelen in Londen in 2012 klaar te zijn en naar de Britse hoofdstad te varen om aldaar zo veel mogelijk aandacht te trekken. Tijdens het programma vond Huibers dat de evolutietheorie en het Bijbelse scheppingsverhaal evenveel aandacht verdienden op de Nederlandse scholen. Op de vraag of er zich ook dinosaurussen op de ark bevonden, antwoordde Huibers: “Alleen de kleinere exemplaren.”

Sinds het begin van de actie kan je alle informatie omtrent de brochure vinden op de website www.creatie.info. Daar kan je lezen dat de campagne wordt ondersteund door een dertigtal creationistische organisaties uit zowel Nederland als België. Natuurlijk vind je in die lijst Huibers' organisatie terug, Stichting Ark van Noach, maar ook Vereniging Bijbel en Onderwijs, de anti-abortusorganisatie Stichting Schreeuw om Leven van de ex- voorzitter van de Evangelische Omroep Bert Dorenbos en Mediagroep in Genesis, een Nederlandse spin-off van de grootste Amerikaanse creationistische organisatie Answers in Genesis. 

Voor ons land valt meteen Creabel in het oog, een kleine vereniging van Belgische creationisten. In een brief aan 7.500 predikanten vroeg Kees van Helden, voorzitter van Vereniging Bijbel en Onderwijs, de actie te gedenken in de voorbede en een collecte te houden om de campagne te financieren. Om deze oproep te ondersteunen was in oktober een comité van aanbeveling opgericht, bestaande uit protestantse theologen en priesters. Ongeveer 400.000 euro hadden de creationisten nodig, dus ze konden zeker alle hulp gebruiken.

De kleurrijke brochure vol prentjes en foto’s bestaat uit acht pagina’s. De inhoud biedt een mengelmoes aan argumenten en ideeën uit het Amerikaanse creationisme. Zo wordt de evolutietheorie voorgesteld als een historische wetenschap waarvoor in principe geen bewijzen te vinden zijn. Verklaringen voor het ontstaan van de mens kan je immers niet testen. Je kan wel proberen te verklaren wat er gebeurd is, maar die verklaringen kunnen snel weer plaats maken voor andere verklaringen. Alles hangt af van het perspectief waarmee je naar de dingen kijkt. Daarnaast stelt de brochure bijvoorbeeld ook dat een wereldwijde zondvloed evengoed de geologische lagen met daarin de fossielen kan verklaren. Of je de evolutietheorie of het scheppingsverhaal volgt, hangt volgens de folder niet af van de bewijslast, maar van een persoonlijke keuze. En weet waarvoor je kiest: “U of jij hebt een keuze: geloven wat de evolutietheorie vertelt over de wordingsgeschiedenis van de mens of geloven wat in de Bijbel staat. Geloof in de evolutietheorie betekent dat er geen antwoord is op belangrijke vragen als Waar kom ik vandaan? Waarom ben ik hier? Waar ga ik heen als ik sterf? Geloven we in de Bijbel, dan zijn er wel antwoorden op die belangrijke vragen. Dan mogen we weten dat God ons uit liefde geschapen heeft en een plan met ons leven heeft.”

In december dook er een eerste ludieke reactie op. Twee Utrechtse studenten hadden stickers ontworpen om op de brievenbus te plakken, met de tekst 'Nee, géén creationisme/ Ja, wél Darwin'. De stickertjes leken treffend op de officiële stickers waarmee je in Nederland kan aangeven dat je geen reclame wenst te ontvangen. De actie werd een groot succes en tegen eind januari was zelfs een tweede druk volledig uitverkocht. Later volgde nog de actie, terugnaarjemaker.nl, met een website die mensen opriep om de brochure met een begeleidende brief op te sturen naar Kees van Helden. Er was ook een reactie uit christelijke hoek, met de website sorryvoorditgebaar.nl, waar protestantse gelovigen zich distantieerden van de missioneringsdrang van hun medegelovigen. Niet alle reacties waren echter even onschuldig. Tegen de dag dat de brochures zouden worden verdeeld, kreeg Kees van Helden steeds meer hate mail, en ontving hij zelfs doodsbedreigingen. Deze bedreigingen wogen echter niet op tegen alle media-aandacht die de creationisten ondertussen hadden mogen ontvangen. In de periode tussen begin november en eind februari, draafden de initiatiefnemers op in allerlei televisie- en radioprogramma’s. Hierdoor kregen ze een ideale kans om zichzelf en hun religieuze opvattingen in het voetlicht te stellen. De aandacht nam nog toe wanneer in de week van 23 tot 27 februari de brochure eindelijk via de post verdeeld werd. Zowat overal in de Nederlandse media kwam de brochureactie aan bod. Van Helden sprak, niet onterecht, van een groot succes.

Financieel kon de campagne echter moeilijk een succes worden genoemd. In een artikel in het Reformatorisch Dagblad op 18 maart bekende Van Helden dat ze nog een tekort van 113.500 euro hadden. Vandaag staat de teller nog steeds op 71.457,92 euro (laatst gecheckt op 31 augustus). Dat is nog een smak geld, maar dat weerhoudt de creationistische activisten er niet van aan nieuwe projecten te beginnen. In maart startte van Helden een burgerinitiatief op, waarbij hij 40.000 handtekeningen wilde verzamelen, om zijn eis voor een evenwaardige behandeling van het creationisme en de evolutietheorie in het onderwijs kracht bij te zetten. Nu willen de creationisten de brochure ook in Vlaanderen verdelen.

Het nieuws van deze uitbreiding naar onze contreien werd op 28 juli 2009 bekendgemaakt in De Standaard. In een artikel met de kop “De creationisten komen eraan” vertelt Bert Dorenbos dat ze “enkele honderdduizenden brochures willen verspreiden” en dat ze “op zoek [zijn] naar een gestructureerde manier om het hele land te bereiken.” Dat het creationisme in Vlaanderen niet veel voorstelt, is volgens Dorenbos helemaal niet waar: “Ik ken vele groepen in België die de evolutietheorie verwerpen, maar die zijn tot nog toe niet aan de oppervlakte gekomen. Wanneer ze onze brochure zien, durven ze zich misschien wel kenbaar te maken. Er is wel degelijk een groot potentieel. En precies dat willen we met die brochure aanboren. We willen het debat aanzwengelen.” Als het van Dorenbos afhangt blijft het niet bij Vlaanderen: “De brochure bestaat voorlopig alleen nog maar in het Nederlands. Er is wel interesse om de teksten ook in het Frans te vertalen. Maar we zullen zien. We bestuderen eerst hoe we de verspreiding in Vlaanderen georganiseerd krijgen. Daarna kunnen we misschien uitbreiden naar de rest van Europa.”

Of het zo een vaart zal lopen blijft alsnog de vraag. In een artikel op 29 juli 2009 in het Reformatorisch Dagblad verklaarde L. Van Bochove van Johannes Multimedia, eveneens een meewerkende organisatie, dat het resultaat van de scheppingsbrochure toch enigszins teleur stelde. Dat de folder ook massaal in Vlaanderen zou worden verdeeld is volgens hem een misverstand. “In Vlaanderen verspreiden bevriende kerken momenteel alleen de restanten van de eerste folder. Wie onze doelgroep wordt voor een tweede folder, staat nog lang niet vast.” Het nieuws is echter nergens anders opgepikt, dus het blijft afwachten hoeveel folders we in Vlaanderen uiteindelijk te zien krijgen.

Stefaan Blancke