België far-west voor alternatieve geneeswijzen

Ongeveer 1 op 10 Belgen maakt wel eens gebruik van alternatieve therapieën, vaak naast reguliere therapieën. Bij alternatieve geneeswijzen worden diagnoses gesteld en behandeling uitgevoerd waarvoor geen wetenschappelijk bewijs van geneeskundige effectiviteit bestaat. 

Simon Singh en Edzard Ernst hebben in hun boek duidelijk aangetoond dat voor acupunctuur, homeopathie, chiropraxie en osteopathie er geen bewijs bestaat voor de werking van deze alternatieve geneeswijzen.
Naast de term alternatieve geneeswijzen wordt ook de term complementaire geneeswijzen gebruikt om aan te geven dat deze geneeswijzen een plaats hebben naast de reguliere geneeskunde maar deze laatste niet vervangt. Internationaal wordt ook de term "niet-conventionele geneeswijzen" gebruikt. Critici noemen het gewoon kwakzalverij. 

In 1997 stemde het Europees Parlement een resolutie die vraagt om het proces voor de erkenning van die behandelingen op te starten, het werd ook opgenomen in het Verdrag van Rome. Maar daarin wordt ook bepaald dat de werkzaamheid en de veiligheid moet onderzocht worden en een erkenning er pas kan komen als de resultaten het toelaten. In het eindrapport van de European Cooperation in the field of Science and Technology (COST B4) 1998 wordt gesteld dat er onvoldoende bewijs van werking is. Dat werd nogmaals bevestigd in het rapport van de Belgische Koninklijke Academie, van het Federaal Kenniscentrum en in het rapport van het Britse parlement.
 

Wat is er mis gegaan met de Wet Colla?

De Wet Colla stelde dat er vier kamers zouden opgericht worden voor homeopathie, chiropraxie, osteopathie en acupunctuur. Deze kamers dienden te bestaan uit de helft beoefenaars van de alternatieve geneeswijze en voor de andere helft uit universitairen. De werkzaamheden zouden overkoepeld worden door een paritaire commissie. Dit lijkt op zich een goede werkwijze ware het niet dat de verslaggeving vanuit de kamers zeer eenzijdig gebeurde en de mening van de universitairen nauwelijks gehoord werd en niet genotuleerd werd. 

Na al die jaren blijkt nu dat het model met de kamers voor alternatieve geneeswijzen en het paritair commissie niet werkt. Zonder tussenkomst van Minister Alexander De Croo op het kernkabinet zou Minister Laurette Onkelinx het zelfs mogelijk gemaakt hebben dat bvb osteopaten radiografieën zouden mogen aanvragen en dat zij terugbetaald zouden worden. Dit ongeacht hun vorming en medische kennis. Dit zou een regelrechte kaakslag zijn voor bijvoorbeeld kinesitherapeuten die geen radiografieën mogen aanvragen en die een slechte terugbetaling krijgen.

Het enige gevolg van de Wet Colla is dat alternatieve therapeuten zich ondertussen hebben georganiseerd in beroepsorganisatie en organiseren zelf hun tucht- en klachtenregeling en kunnen ook zelf hun hun opleidings- en kwaliteitseisen bepalen. 
Als minister Onkelincx haar zin krijgt zal België de far-west van de alternatieve geneeswijzen worden. De 2 Koninklijke Besluiten voor de erkenning van homeopathie en over de algemene voorwaarden voor erkenning van niet-conventionele praktijken geven nu een wettelijke grond voor de toepassing van alternatieve geneeswijzen waarvan geweten is dat ze niet werken of zelfs gevaarlijke nevenwerkingen hebben. De bescherming van de burger tegen deze praktijken wordt door de wet net uitgehold. Het is alsof de overheid zou reclame maken voor wasmachines waarvan u denkt dat uw was properder zal worden maar waarbij uw kledij nog altijd even vuil zal zijn. 

De Wet Colla zal in zijn huidige vorm dus nooit kunnen leiden tot een regelgeving waarbij patiënten de nodige bescherming genieten. Door de huidige overlegstructuur bestaat er immers een wildgroei aan argumenteringen voor alternatieve geneeswijzen, het is net alsof de Afrikaanse tovenaars zelf hun erkenning zouden moeten regelen.

De overheid heeft nochtans de nodige structuren om deze materies te regelen. Het Federaal kenniscentrum en de Hoge Gezondheidsraad kunnen de nodige wetenschappelijke duiding geven en de Hoge Raad voor Geneesheer-specialisten en Huisartsen kan de minister adviseren met betrekking tot de uitoefening van het beroep. Maar deze laatste organen werden door de Wet Colla net buitenspel gezet. 
 

Is er nog een toekomst voor de Wet Colla?

De afschaffing van de Wet Colla lijkt dus de beste oplossing en laat het Federaal Kenniscentrum, de Hoge Gezondheidsraad en de Hoge Raad voor Geneesheer-specialisten en Huisartsen de erkenning van alternatieve geneeswijzen regelen.
Vermits deze organen bestaan en er vraag is naar regelgeving kan een reglementering van die praktijken nuttig zijn, maar niet binnen het kader van de normale geneeskunde. Het erkennen van behandelingen enkel op basis van een zekere populariteit is een gevaarlijk precedent. Er zijn voorbeelden van reglementering van welness- en modepraktijken, zoals de tatoueerders, maar deze erkennen als gezondheidswerkers is een brug te ver. 
De publicatie van de huidige Koninklijke Besluiten heeft net aangetoond dat er maar één uitweg is voor de wet Colla: afschaffen.
 

Wat zijn alternatieve geneeswijzen eigenlijk?

De meeste mensen, zelfs een groot aantal artsen, zijn niet goed op de hoogte van de verschillende alternatieve geneeswijzen. Homeopathie werkt met oneindige verdunningen van giftige en andere stoffen maar de meeste homeopathische behandeling bevat uiteindelijk alleen water of suiker. Bij acupunctuur worden naalden op zogenaamde acupunctuurpunten in het lichaam gestoken. Deze liggen op 12 energiebanen, de zogenaamde meridianen die, in tegenstelling tot elke wetenschappelijke bevinding, vertakkingen zouden hebben naar alle organen en lichaamsfuncties. 

Volgens de osteopathie zijn alle mogelijke kwalen zijn te wijten aan druk op arteriën, veroorzaakt door slecht zittende gewrichten, vooral in de wervelkolom. Volgens de chiropraxie worden alle kwalen veroorzaakt door druk op zenuwen als gevolg van slechte uitlijning van vertebrale gewrichten. 

Zowel bij osteopathie en chiropraxie worden naast aandoeningen van het bewegingsstel, ook andere aandoeningen zoals buikkrampen, huilkinderen, leerstoornissen, en anderen... behandeld. Bij manuele therapie worden dan weer manipulaties uitgevoerd waarbij aandoeningen van het bewegingsstelsel behandeld worden. Bij manuele therapie worden alleen aandoeningen van het bewegingsstelsel behandeld en bestaat er wel wetenschappelijk bewijs.