Reactie op het artikel van Etienne Vermeersch over materialisme

08-10-2003

-

door
1 minuut
Leestijd:
VRAAG: Er zijn nogal wat menselijke emoties die niet op natuurkundige of chemische wijze te verklaren zijn : liefde, schoonheid, goedheid, vriendschap... zonder dat het iets zegt over de werkelijkheid van die emoties. M.a.w.: emoties zijn ook werkelijkheid. Dit pleit toch tegen het materialisme, de overtuiging dat alles tot materie te herleiden is?

"Deze vraag is bijzonder ongelukkig gesteld.  Liefde, goedheid, vriendschap, schoonheid...zijn geen emoties. Deze termen verwijzen naar relaties tussen mensen onderling, tussen mensen en objecten, enz.. Deze relaties zijn gekenmerkt door zekere gedragingen en gaan vaak gepaard met bepaalde emoties zoals seksuele gevoelens, ontroering, welzijnsgevoel... en combinaties hiervan. Het bestaan van die relaties kan vrij gemakkelijk verklaard worden door het feit dat ze in het maatschappelijke functioneren een belangrijke rol spelen. Bv. zonder de moederliefde zou het voortbestaan van kinderen veel minder gegarandeerd zijn: de zorg voor het kroost komt daarom ook bij talloze diersoorten voor. Vriendschapsrelaties, die zich bv. uiten in het vlooien van elkaar, zijn bij hogere apen frequent en zijn ook te verklaren door hun sociale functie: bij de mens is deze verklaring nog meer evident. De schoonheidservaring (een soort genietingsgevoel) doet zich voor wanneer een omgeving, een object of een soortgenoot als aantrekkelijk wordt erkend.  Dat kan veelal verklaard worden door een specifieke functie: de prachtige staart van het mannetje bij de pauw zal tot gevolg hebben dat wijfjes er vlugger mee zullen paren, waardoor dat mannetje zich beter voortplant dan zijn concurrenten. Uiteraard komen daar op het menselijk niveau allerlei complicaties bij, maar het feit dat een verklaring complexer wordt, betekent niet dat er geen verklaring is. Men moet vermijden al te gemakkelijk te zeggen dat een natuurwetenschappelijke verklaring niet bestaat, zonder een poging te doen om zo'n verklaring te zoeken."

Authors
Etienne Vermeersch
Publicatiedatum
08-10-2003
Opgenomen in
Filosofie