Change-processen

Wat zijn change-processen?

Er wordt beweerd dat mensen door (min of meer) vaste cycli bewegen bij veranderingen.

 

Wat geloven mensen?

Mensen geloven dat er vrij vaste processen zijn waarbij mensen diverse stadia doorlopen bij veranderingen. Trainingen in ‘verandermanagement’ zijn zeer populair. Zij zijn zeer vaak gebaseerd op het model van Kübler-Ross.

Dit model was eigenlijk een proces dat beschreef door welke fases mensen gaan wanneer ze sterven:

  1. ontkenning (ik ga niet sterven);
  2. boosheid (we realiseren ons namelijk dat we er niet zullen aan ontkomen);
  3. onderhandelen, marchanderen, alternatieven zoeken (wanhopig pogen de dood uit te stellen);
  4. verdriet of depressie (we beseffen dat we er echt niet zullen aan ontkomen);
  5. aanvaarding (tenslotte aanvaarden we bijna sereen onze dood).

Dit model werd vervolgens ‘geadopteerd’ bij ziekten (bijv. kanker) en later enthousiast omarmd in het bedrijfsleven. Het tiert welig in managementtrainingen.

 

Waarom geloven mensen dit?

  • Het idee dat mensen door vaste cycli gaan, houdt de belofte in dat je die cycli kan managen of versnellen. Daardoor krijgen mensen/managers een verhoogd gevoel van controle over de situatie/medewerkers.
  • Het model is populair in de media. Vele films werden er op gebaseerd, en ook de populaire serie The Simpsons liet Homer op enkele seconden door de vijf fases flitsen. Toen Hillary Clinton de nominatierace verloor van Barack Obama, werd zij ‘geanalyseerd’ aan de hand van deze vijf fases door journalisten (bijv. Maureen Dowd van de New York Times).
  • Omdat zoveel mensen ervan uitgaan dat dit model klopt, worden we meegesleurd in het sociaal bewijs (bandwagon effect).

 

Wat zijn de feiten en wat zegt de wetenschap?

  • De claims van Elisabeth Kübler-Ross dateren van 1969. Ze werden op dat moment gemaakt op basis van haar ‘eigen observaties’ en niet gebaseerd op zorgvuldig gecontroleerde onderzoeken. Haar claims waren onderhavig aan problemen bij haar onderzoeksgroep (het was geen representatief staal van de bevolking), emoties werden bevraagd met ongevalideerde vragenlijsten en hoofdzakelijk gebaseerd op haar eigen subjectieve observaties.
  • Onderzoek geeft echter aan dat mensen niet door een soort van “gestandardiseerde, chronologische fases” gaan wanneer ze sterven. Iedereen gaat anders om met sterven, en bij sommigen komen de fases voor, maar niet in deze volgorde (Copp, 1998; Bello-Hass et al., 2002), soms zelfs in omgekeerde volgorde! (Buckman, 1993; Kastenbaum, 1998).
  • Veel mensen zijn blijkbaar niet op de hoogte van het feit dat Elisabeth Kübler-Ross zelf haar claims herriep. Ze stelt in haar laatste boek samen met Kessler op de eerste bladzijde(!): “Our grief is as individual as our lives”.

 

Meer lezen?

Scott O. Lilienfeld, Steven Jay Lynn, John Ruscio: De 50 grootste misvattingen in de psychologie.