Situational Leadership I of II (Hersey en/of Blanchard)

Met dank aan uitgeverij Academia Press te Gent. Met hun toestemming mogen we hier een samenvatting publiceren van de kernpunten uit het boek De HR-ballon. 10 populaire praktijken doorprikt.

 

Wat is Situational Leadership?

Een model van de Amerikanen Paul Hersey en Ken Blanchard over leidinggeven.

 

Wat geloven mensen?

  • Dat je leiderschap in 4 eenvoudige stijlen kan toepassen (S1 tot S4)
  • Dat die vier leiderschapsstijlen perfect overeenkomen met het ontwikkelingsniveau van de medewerker (D1 tot D4 of M1 tot M4).  Je moet daarbij een “prescriptieve curve” volgen
  • Dat het model veelomvattend is
  • Dat het een wetenschappelijk onderbouwd model is

 

Waarom geloven mensen dit?

  • Situational Leadership van Hersey & Blanchard domineert al meer dan 35 jaar wereldwijd de leiderschapstrainingen.
  • Er is – vooral vanwege Ken Blanchard – een enorme marketingmachine opgestart.
  • Het model bestaat al heel lang, en het was het eerste dat in de bedrijfswereld echt bekend raakte.

 

Wat zijn de wetenschappelijke feiten?

  •   Ondanks hun eigen aanvankelijke beweringen is Situational Leadership (I of II) dus geen ‘theorie’ in de wetenschappelijk betekenis van het woord. Die bewering werd na jaren van kritiek trouwens gestopt in 1985.
  • Vooral het onderdeel dat de motivatiecyclus beschrijft lijkt niet te kloppen.
  • De interne consistentie van de theorie is ook fel bekritiseerd door de vele tegenspraken van de ontwerpers zelf, soms in één en hetzelfde boek, soms tussen de eerste versies en de latere versies.
  • Ook schort er heel wat aan de betrouwbaarheid en de validiteit van de vragenlijsten gebaseerd op de theorie.
  • De wetenschap is ondertussen verder gevorderd: de situatie telt wel, maar ook de persoon van de leider, de persoon en verwachtingen van de volgers enz. Leiderschap is dus heel complex, veel complexer dan het simplistische model van Hersey of Blanchard laten geloven.

 

Strategische aftocht

Blanchard of Hersey konden niet op tegen de inhoudelijk kritische argumenten, en hun discours kent dan ook een merkwaardig verloop in 4 stappen. Is het puur toeval dat dit net evenveel stappen zijn als de 4M’s, de 4D’s, de 4R-en of de 4S-en. Blijkbaar geloven ze in een magisch getal 4…:

1977: Hersey en Blanchard beweren dat hun model een theoretische grondslag heeft, gebaseerd op bevindingen van Korman;

1982: ambiguïteit troef: er wordt slechts zijdelings verwezen naar Kor-man;

1985: Blanchard stelt dat zijn SLII gebaseerd is op eigen ervaringen, gesprekken met collega’s en feedback van managers;

1988: Hersey en Blanchard stellen dat SL een “model” is en “geen theorie”.

 

Stand van zaken

Voor een laatste stand van zaken van de wetenschappelijke meningen (en tegenstellingen) verwijzen we graag naar een reeks artikels die in januari 2007 verschenen in het tijdschrift American Psychologist:

Victor Vroom en Arthur Jago komen terug op het onderzoek naar de rol van situaties (contingentietheorie) in leiderschap;

Stephen Zaccaro komt terug op persoonlijkheidsaspecten van leiders;

Bruce Avolio pleit voor een integratieve benadering van leiderschap (cognitieve als … dan …-relaties, groepsgedrag, omgevingsfactoren zoals cultuur, groepssfeer, taakaspecten en resultaatgerichtheid);

Robert Sternberg pleit eveneens voor een interactief model, het zoge-naamde WICS-model (Wisdom, Intelligence, Creativity Sys-tems-model);

Richard Hackman en Ruth Wageman stellen de klassieke vragen over leiderschap zelf ter discussie, en stellen nieuwe onderzoeksdo-meinen voor (de interactie tussen de eigenschappen en situaties; een onderscheid tussen goed leiderschap en slecht leiderschap waarbij slecht leiderschap te weinig onderzocht is; in welke situaties is leiderschap echt nodig en in welke situaties is leiderschap eigenlijk overbodig; hoe kunnen we leiders beter leren leren, vooral van hun eigen fouten).

 

In deze artikelen zit een rode draad : leiderschap is een heel complexe zaak. Te complex om dit alleen maar te bekijken vanuit het perspectief van de persoonlijkheid van de leider of de eenvoudige situationele interactie tussen leider en volgers. Het situationele leiderschapsmodel van Hersey en Blanchard wordt momenteel niet meer ernstig genomen en het is duidelijk dat hun uiterst sterke vereenvoudiging (lei-der-volger-taak) absoluut niet overeenstemt met de complexe realiteit die de huidige wetenschap probeert te beschrijven. Vele onderzoekers vrezen dan ook dat wanneer men er ooit zou in slagen de complexiteit van leiderschap in kaart te brengen, dit tot zo een complex model zal leiden, dat leiders dit niet intellectueel kunnen verwerken en “ter plekke” de juiste keuzes maken (dus in de situatie een oordeel treffen en de juiste keuze maken). Alle hoop is op dit moment gevestigd op het in kaart brengen van de interactie tussen leiders-volgers-situaties.

 

Verwijzingen

Avolio, B. J. (2007) Promoting More Integrative Strategies for Leadership Theory-Building. American Psychologist. 2007 Jan Vol 62(1) 25-33.

Blanchard, K.H., & Johnson, S. (1982). The one minute manager. New York: William Morrow.

Blanchard Training and Development Product Catalogue. (1991, Summer). p. 14.

Blanchard, K.H., Zigarmi, D., & Nelson, R.B. (1993). Situational leadership after 25 years: a retrospective. The Journal of Leadership Studies, I(1), 21-36.

Blanchard, K.H., Zigarmi, P., & Zigarmi, D. (1985). Leadership and the one minute manager. New York: William Morrow.

Fiedler, F.E. (1967). A Theory of Leadership Effectiveness, New York: McGraw-Hill.

Hackman, J. R. & Wageman, R. (2007). Asking the Right Questions About Leadership: Discussion and Conclusions. American Psychologist. 2007 Jan Vol 62(1) 43-47.

Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1969). Life cycle theory of leadership. Training and Development Journal, 23(2), 26-34. Evolution of SLT 169.

Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1977). Management of organization behavior: utilizing human resources (3rd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1982). Management of organization behavior: utilizing human resources (4th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1988). Management of organization behavior: utilizing human resources (5th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1993). Management of organization behavior: utilizing human resources (6th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Hersey, P., Blanchard, K.H., Johnson, D.E. (1996). Management of organi-zation behavior: utilizing human resources (7th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

House, R., & Howell, J. (1992). Personality and charismatic leadership. Lead-ership Quarterly, 3, 81−108.

Kreitner, R. & Kinicki, A. (1992). Organizational Behavior, 2nd Edition. Burr Ridge, Illinois: Irwin.

O’Connor, J., Mumford, M., Clifton, T., Gessner, T., & Connelly, M. (1995). Charismatic leaders and destructiveness: An historiometric study. Leader-ship Quarterly, 6, 529−555.

Sankowsky, D. (1995). The charismatic leader as a narcissist: Understanding the abuse of power. Organizational Dynamics, 23, 57−71.

Sternberg, R. J. (2007): A Systems Model of Leadership: WICS. American Psychologist. 2007 Jan Vol 62(1) 34-42.

Vroom, V.H. & Jago, A.G. (2007): The Role of the Situation in Leadership. American Psychologist. 2007 Jan Vol 62(1) 17-24.

Zaccaro, S. J. (2007): Trait-Based Perspectives of Leadership. American Psychologist. 2007 Jan Vol 62(1) 6-16.

 

Kritiek op Situational Leadership en Situational Leadership II

Andersen, J.A., (1994). Leadership and effectiveness, Lund, University Press, Doctoral Dissertation.

Blank, W., Weitzel, J.R.. & Green, S.G. (1990). A test of the situational lead-ership theory. Personnel Psychology, 43, 579-597.

Butler, John K., Jr. en Richard M. Reese (1991). Leadership style and Sales Performance: A test of the Situational Leadership Model., Journal of Per-sonal Selling & Sales Management.

Blake R. & Mouton J. (1981). Management by grid principles or situationalism: Which?, Group and Organization studies, 6, 439-455. 1985: “The managerial grid III: The key to leadership excellence.” Houston, TX: Gulf Publ.

Byrne, J.A. (1986). Business fads: what’s in-and out. Business Week, pp. 52-55.58-60.

Fernandez, C.F., & Vecchio, R.P. (1997). Situational leadership theory revis-ited: A test of an across-jobs perspective. Leadership Quarterly, 8(1), 67-84.

Goodson, J.R., McGee, G.W., & Cashman, J.F. (1989). Situational leadership theory: a test of leadership prescriptions. Group and Organization Studies, 14. 446-46 I.

Graeff, C.L. (1981). Some theoretical issues that undermine the utility of the Hersey-Blanchard situational leadership theory: a critical view. In Proceed-ings of the 19th Annual Southern Management Meetings – the relationship between theory, research and practice (pp. 204-206). City, State: Publisher. Atlanta, GA: Southern Management Association.

Graeff, C.L. (1983). The situational leadership theory: a critical view. Academy of Management Review, 8, 285-29 1.

Graeff, C.L. (1995). The evolution of situational leadership theory: a critical review. Distinguished Poster Session Paper, The 55th Annual Academy of Management Meetings, Vancouver, B.C.

Johansen, B.P. (1990). Situation leadership: a review of the research. Human Resource Development Quarter&, I, 73-85.

Kilmann, R.H. (1984). Beyond the quick-fix. San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Vecchio, R.P. (1987). Situational leadership theory: an evaluation of a pre-scriptive theory. Journal of Applied Psychology, 72,444.45 1.

Wang, X. (1991). Readiness and Achievement Motivation: An Investigation of the Validity of the Readiness Scales in Hersey and Blanchard’s Situational Leadership.