Met dank aan uitgeverij Academia Press te Gent. Met hun toestemming mogen we hier een samenvatting publiceren van de kernpunten uit het boek De HR-ballon. 10 populaire praktijken doorprikt.

Wat is de LIFO?

 De LIFO® is volgens de eigen website “een theorie over het menselijk handelen, ontwikkeld door sociaal psycholoog Dr. Allan Katcher en Dr. Stuart Atkins.” Vier types zijn genoeg zonder de complexiteit uit het oog te verliezen, zo stelt LIFO.

Wat geloven mensen die de LIFO promoten?

•  mensen vallen in te delen in 4 types

Waarom geloven mensen in de LIFO?

•  mensen voelen zich aangetrokken tot het idee dat men mensen in types kan indelen
• het spiegelt een vereenvoudigde werkelijkheid voor

Wat zijn de feiten en wat zegt de wetenschap?

•  er is geen onafhankelijk, top peer-reviewed onderzoek beschikbaar
• de uitgevers beweren enerzijds dat het geen instrument is, maar een methode, maar anderzijds trachten ze toch mensen te overtuigen dat de vragenlijst (psychometrisch) betrouwbaar is.
• de cijfers die van LIFO® zelf staan op hun website www.lifo.com.au staan. Wat eerst en vooral opvalt is dat de test geconstrueerd is op basis van zeer kleine aantallen , meestal studenten. De test-hertestbetrouwbaarheid is bij voorbeeld gemeten bij 63 studenten… Nochtans beweren de aanhangers van LIFO®, zoals consulenten die deze methode promoten en aanbieden, over een database met miljoenen mensen te beschikken. Een zeer twijfelachtig bewering, gezien het schrijnend gebrek aan harde toetsbare cijfers. Als ze bestaan, waarom zou men ze dan niet gebruiken om degelijke normen te maken? In academische databases zoals PsycInfo, Ebsco Host of Science Direct is niets te vinden.

De COTAN (Commissie Test Aangelegenheden van het Nederlands Instituut van Psychologen) testte de LIFO® -gelukkig voor ons – wel (Documentatie van Tests en Testresearch-2000) en kwam tot de volgende vernietigende evaluatie:

• Uitgangspunten bij de testconstructie: onvoldoende (te weinig informatie over theoretische achtergrond)
• Kwaliteit van het testmateriaal: goed
• Kwaliteit van de handleiding: voldoende
• Normen: niet van toepassing
• Betrouwbaarheid: onvoldoende (geen onderzoek)
• Begripsvaliditeit: onvoldoende (geen onderzoek)
• Criteriumvaliditeit: onvoldoende (geen onderzoek)

We verzamelden de psychometrische cijfers van de Engelse versie van de Lifo (op de website en op eenvoudig verzoek te verkrijgen (bekomen is een germanisme), van de ontwerpers/vertegenwoordigers zelf) en deze legden we voor aan Danny Rouckhout, specialist en ex-lector in psychometrie. Hier zijn bedenkingen:

• de interne consistentie is gewoonweg te zwak:  met uitzondering van één aanvaardbaar cijfer van 0.70 liggen alle waarden laag.
• De stabiliteit over een periode van vijf weken (test-hertest) wordt ook onderzocht. Op een steekproef van amper 63 studenten. Ook dit onderzoek resulteert in zeer lage cijfers.
• Betrouwbaarheid: er staan een reeks van pamfletachtige opmerkingen in de brochure/op de website die niets te maken hebben met betrouwbaarheid, maar in het beste geval met validiteit. De kwaliteit van de vertaling, het brede gebruik (25 landen), het massale aantal respondenten (twee miljoen) zijn irrelevante gegevens en dragen zeker niet bij tot de betrouwbaarheid. In de wetenschap gaat men bij psychometrische tests uit van een betrouwbaarheid van 0.70 die moet behaald worden. Bij LIFO® is men reeds tevreden met een maat van 0.40 tot 0.60. Gesteld dat we de cijfers mogen geloven wil dit ook zeggen dat we te maken hebben met een grote meetfout en dus met een zeer breed betrouwbaarheidsinterval. Kortom, de concrete score van een persoon is zeer relatief en kan dus evengoed stukken lager of hoger liggen.
• Over de validiteit: Gezien de lage betrouwbaarheidcijfers zal de validiteit van de LIFO® Survey noodzakelijkerwijze ook laag zijn. Betrouwbaarheid is immers de bovengrens van validiteit.

Eindconclusie

Niet alleen blijkt het pover gesteld met de waarde van deze vragenlijst, ook de theorie en het model zijn zeer mager en geven blijk van weinig inzicht in leidinggeven, om maar één voorbeelddomein van LIFO® aan te halen. Het valt dus moeilijk in te zien dat je hiermee waardevolle dingen zou kunnen doen in een training of coaching.